Yapay Zeka Teknoloji ve Gelecek

Bir eğitim insanı olarak zeka türleri ile uzun yıllardır ilgileniyorum. Zeka türleri, psikoloji, algı, iletişim ve farkındalık konularında çalışmalar yaptım. Sonu olmayan bir ummana benzeyen zeka konusunun sadece eğitimde değil, hemen her alanda önem taşıdığını düşünüyorum. Bu makalede ise yapay zeka teknoloji ve gelecek üzerine değerlendirmelerde bulunacağız.

Uzun yıllardır Intelligence Quotient yani IQ kavramı (kişiler arası karşılaştırma yapabilmeye olanak sağlayan işleyiş skoru) tüm dünyada iş yaşamının merkezinde yer aldı. Ardından büyük ekonomik krizlerin ve global problemlerin yüksek IQ’lar ile yönetilemediği anlaşıldı. IQ’su yüksek insanlar krizleri engelleyemediler. Zamanla insan zekası bir bütün olarak ele alınmaya çalışıldı.

IQ Tek Başına Yeterli Değil

EQ (Duygusal Zeka) ve SQ (Sosyal Zeka) kavramları ile IQ’yı destekleyici zekalar kavramsallaştırıldı. Hatta CQ (Yaratıcı Zeka) kavramı ile birbirinden bağımsızmış gibi anlamlandırılan zeka türleri birbiri ile bütünleştirilmeye çalışıldı. Bu, insan zekasının IQ’dan ibaret olmadığını sezen bilim için önemli bir adımdı.

SPQ (Ruhsal Zeka Katsayısı) Nedir?

Bundan 6 sene önce Türkiye’de ilk defa SQ kavramını geniş katılımlı bir zirve etkinliğinde ortaya attım. SQ, Spiritual Quotient, yani Ruhsal Zeka katsayısı anlamına geliyordu. Sosyal Zeka (SQ) ile karıştırılmaması için ortasına bir de P harfi iliştiriyor ve SPQ diyorum.

Ortaya kavram atmanın çok da zor olmadığı bir çağda yaşamanın kolaylığı ile SPQ kavramı hemen kabul gördü ve çoğu eğitmen ve uzmanca P harfi silinerek salt SQ olarak sık sık birçok eğitimde ve kitap çalışmasında kaynak belirtilmeden kullanılır oldu. Nedeni ise çok basitti, SPQ kavramı oldukça ilgi çekici, yeni ve taze bir fikirdi. Ancak bu fikrin gerçek anlamını çoğu insan bilmiyordu ve bilmek için de yeterince emek harcanmadı. Bu, ilgili uzman ve eğitmenlerin SPQ kapasitelerinin yeterli olmadığını da ispatlıyordu.

Ruhsal Zeka Katsayısı ruhsal zekası açığa çıkmamış uzmanlarca kullanıldı ve gerçek anlamı idrak edilemeden eskitildi. Yurt dışında da bu kavramdan daha eski yıllarda da bahsediliyordu ve fikir kâşiflerinin uzlaştığı ortak paydalar olsa da genellikle bizim bahsettiğimiz Ruhsal Zeka kavramı ile temel noktalarda ayrışıyordu. Bence bu çok doğaldı çünkü ruhun tarifi üzerinde bile insanlık henüz uzlaşamadı.

Yapay Zeka Teknoloji Ve Gelecek

Bu yazımda ise çok daha farklı bir kavramdan, ruhu olmayan ama bir çok zeka türünü kendi bünyesinde senkronize ederek ciddi bir kalibrasyona ulaşan bir zekadan bahsedeceğim; Yapay Zeka…

İnsanlık ilk defa insan tarafından tasarlanan, ancak doğası insandan esinlenerek ortaya konsa bile ilk defa insanı bu denli iyi bir şekilde modelleyebilen bir zeka biçimi tasarladı ve bunu hayata geçirdi. Buna da yapay zeka dedik.

Peki Yapay Zeka Nedir?

Yapay zeka; insan eli ile yapılan makinelere ve robotlara yüklenen, doğal biçimde değil, yapay bir şekilde geliştirilen sayısal bir akıl tasarımıdır. Yapay zekayı kullanan teknolojileri en basit şekilde kısaca şu şekilde de tarif edebiliriz; sorun çözme ve öğrenme gibi insanların diğer insanlar ile bağdaştırdığı kavramsal özellikleri taşıyan akıllı makineler.

Yapay Zeka Kışı Nedir?

Yapay Zeka ilk kez 1956 yılında akademik bir disiplin olarak ortaya çıktı. “Yapay Zeka”ya ilgi büyüktü ancak uzunca bir süre öncelik kazanamadı ve fonlama eksikliği sebebiyle başlarda yeterince ilgi görmedi. Bu süreç yapay zeka kışı olarak tanımlandı. Ancak hiçbir mevsim kalıcı değildir ve bir süre sonra yapay zeka konusu yeniden gündeme geldi. Günümüzde ise yapay zeka teknoloji alanında bir ufuk çizgisi olarak görülüyor ve tüm dünyada bu konuda büyük paralar harcanıyor.

Yapay zeka hakkında gerçekleştirilen teknoloji çalışmaları; akıl yürütme, bilgi, planlama, öğrenme, doğal dil işleme, algı ve nesneleri elle işleme ve hareket ettirme gibi konuları kapsamaktadır. Yapay zeka alanı bilgisayar bilimi, matematik, psikoloji, dil bilimi, felsefe ve nöroloji gibi birçok alandan faydalanmaktadır.

Yapay Zeka İle Geleceği Yakalamak Mümkün

Yapay Zeka konusu günümüzde tartışılmaktadır ve de tartışılmaya devam edecektir. Ancak Türkiye olarak ilgili konuda geç olmadan çalışmalar başlatmanın, yapay zeka alanında yatırım yapmanın, bilimsel araştırmalar gerçekleştirmenin önemi ülkemizin geleceği için de büyük önem taşımaktadır.

“Tüm zeka türleri insan kaynaklıdır ve yine insanoğlu tarafından keşfedilmeyi beklemektedir…”

Yapay Zeka bir trend değil, teknolojinin doğal seyrinde gelişen ve zamanla daha da gelişecek olan bir teknolojik sahadır. Bu sahada başarılı olan ülkeler eğitimde, sanayide, teknolojide ve diğer çoğu alanda güçlenmeye devam edeceklerdir. Öte yandan tüm zeka türleri insan kaynaklıdır ve yine insanoğlu tarafından keşfedilmeyi beklemektedir. Bu keşif serüveninde yerini alanlar geleceği şimdiden yakalayanlar olacaklar.