Blokzinciri (Blockchain) Teknolojisi Nedir?

Blokzinciri (Blockchain) Teknolojisi, sadece sanal ya da gerçek para için değil, neredeyse her şeyin değerini kaydetmek için programlanabilen daha çok ekonomik ve finansal işlemlerin kaydedildiği dijital bir hesap defteridir.

Blokzinciri (Blockchain) teknolojisi; dünya finans ve kripto para piyasalarında kullanılmasıyla biliniyor. Türkiye’de ise bazı girişimci şirketler tarafından kullanılan Blockzinciri (BlockChain) teknolojisi nedir? Blokzinciri teknolojisinde sistem nasıl işler? 

Blokzinciri (Blockchain) Teknolojisi Nedir?

Satoşi Nakamoto takma adını kullanan kişi veya kişiler tarafından oluşturulan ve dâhice olduğu şüphe götürmeyen blokzinciri teknolojisi, günümüzde sadece kripto paralarda değil hemen hemen her sektörde kullanılıyor. Ancak yine de hala herkesin aklında bu teknolojinin ne olduğuna dair soru işaretleri mevcut.

Kısaca açıklayalım; bir internet kullanıcısına ait dijital bir mülkün, başka bir internet kullanıcısının güven ve emniyetiyle transfer edilme yoluna blockzinciri denilmektedir. En azından kripto para sektöründe süreç böyle işler. Bu arada blokzinciri teknolojisinin emsallerinden ayrıldığı nokta; blockchain teknolojisinde dijital verinin kopyalanmasına değil tamamının veya bir kısmının dağıtılmasına izin verilir.

Temelde bir kripto para olan Bitcoin için tasarlanan bir algoritma olarak algılansa da bu teknolojiyi potansiyel olarak farklı kullanım alanlarına uyarlamak mümkündür. Bu teknolojinin MEB Bakanı Ziya Selçuk’un geçtiğimiz günlerde belirttiği gibi bir devrim olabilmesi için öncelikle kapsamlı bir eğitimle bu teknolojinin işleyişini anlamak ve bilmek gerekiyor. Bu anlama ve bilme işi eğitime tam manasıyla entegre ediliğinde bahsedilen devrim de gerçekleşmiş olacaktır.

Blockchain’i Anlamak ve Bilmek

Bilgisayarlardan oluşan bir ağa binlerce kez kopyalanarak dağıtılan bir hesap tablosu düşünün. Sonra da bu ağın, söz konusu tabloyu düzenli olarak güncellemek üzere tasarlandığını. Bu kısa beyin fırtınasından sonra aslında Dağıtılmış Veri Tabanı olan Blokchain’i anlamaya başladınız diyebilirim.

Teknolojiyi anlamak adına açıklamaya devam edelim; bir blok zincirindeki bilgi, paylaşılan ve sürekli güncellenen bir veri tabanı halinde varlığını sürdürüyor. Ağı bu biçimde kullanmanın bariz faydaları var. Örneğin blokzinciri veri tabanı tek bir konumda saklanmadığı için, kayıtlar herkese açık. Ve kolayca doğrulanabiliyor.

Bu bilginin hackerların erişip bozabileceği merkezi bir sürümü de yok. Aynı anda milyonlarca bilgisayarda barındırıldığından, veri tabanındaki veriye internetteki herkes erişebiliyor. Bu hap bilgiden sonra artık blokchain’i öğrendiğinizi ve devrime hazır olduğunuzu düşünüyorum.

Bu arada şu soruyu sorduğunuzu duyar gibiyim: blokzinciri teknolojisi gerçekten güvenli mi?

Blokzinciri Teknolojisi Güvenli Mi?

Blokzinciri, tıpkı internet gibi dahili bir sağlamlığa sahiptir. Ağ boyunca birbirinin aynısı bilgi blokları saklandığından, blokzinciri (blockchain) teknolojisi;

• Tek bir kurum veya kuruluş tarafından kontrol edilemiyor

Diğer bir ifadeyle bu dijital hesap defterlerinin bir ağ ya da altyapı üzerinde dağıtılması blokzinciri teknolojisinin temelini oluşturmaktadır. Altyapıdaki bu ek devreler ve katmanlar, bir hesap hareketinin durumu ile ilgili istenilenlere her an mutabakat sağlanabilmesi amacına hizmet eder. Özetle; gerçekliği koruma altına alınmış hesap defterlerinin birer kopyası her katmanda bulunur. Bu da bilginin tek merkezden konrtol edilmesini engeller.

• Tek bir kırılma noktasına sahip değil

Sisteme yeni bir hesap hareketi geldiğinde ya da mevcut bir hesap hareketi üzerinde değişiklik yapıldığında, altyapı üzerindeki tüm kayıtlarda belirli bir algoritma harekete geçerek bu yeni kaydın doğruluğunu kontrol eder. Kopyaların çoğu bu kaydın doğruluğunu onaylıyorsa, yeni bir blok zinciri sisteme dahil edilir. Ayrıca bahsi geçen alt yapı her data için farklı adrese sahip olduğundan dolayı heacker saldırılarına kolay kolay maruz kalmamaktadır. Kısacası tek bir kırılma noktasına sahip değildir.

Blokzinciri (BlockChain) Teknolojisi Nasıl Çalışıyor?

Blok zinciri, hesaplama yapan “düğümlerden” oluşuyor. Düğüm; blok ağı zincirine bağlı çalışan ve işlemleri onaylamakla ve aktarmakla yükümlü bir istemci çalıştıran bilgisayar demek. Düğümler blok zinciri ağına aktarıldıkları anda otomatikman blok zincirinin bir güncel kopyasını indiriyor. Bir araya gelen düğümler, internetin şu anki işleyişinden tamamen farklı ikinci düzey ve güçlü bir ağ oluşturuyor. Her düğüm, blok zinciri üzerinde bir yönetici ve ağa kendi isteğiyle katılıyor. Bu bakımdan ağın merkezi olmadığı söylenebilir. Bununla birlikte, her düğümün ağa katılmasının kripto para piyasasında bir ödülü var; Bitcoin!

Bahsi geçen bu düğüm ağları, hesaplamalı yapbozları çözmek için birbirleriyle yarışıyor. Bitcoin, ilk başta blok zincirinin merkez noktasındaydı. Şimdilerdeyse bu teknolojinin sayısız uygulama alanından yalnızca biri olarak düşünülüyor:

Günümüzde Bitcoin benzeri kripto para birimlerinin sayısı 700’ü aşıyor. Ayrıca orijinal blok zinciri konseptinin potansiyel uyarlamaları da şu anda sürüyor ya da geliştirme safhasında. Blok zinciri, yapısı itibariyle merkezi olmayan bir teknoloji. Blok zincirinde meydana gelen her şey tüm ağı etkiliyor. İşleyiş tarzı geleneksel ticaretin dönüşümünü de sağlıyor örneğin bu yeni sitemde borsa işleri anlık yapılabiliyor veya tabu kadastro gibi kamusal olan kurumların kayıtları tümüyle halka açık tutulabiliyor.

Bitcoin işlemlerini kaydeden veri tabanı, blok zinciri teknolojisi kullanan bir küresel bilgisayar ağı tarafından ortaklaşa yönetiliyor:

Yani Bitcoin’in yöneticisi tek bir kurum değil, ağın ta kendisidir. Merkezi olmayışı, ağın; kullanıcıdan kullanıcıya kuralıyla çalışabileceği anlamına geliyor.

Bu kitlesel işbirliğinin potansiyelini daha yeni keşfediyoruz. Geleneksel olan her şey tam da bu noktada dijitale dönüşüyor. Peki bu dönüşümü kimler kullanabilir?

Blokzincirinin Kullanım Alanları

Web altyapısında olduğu gibi, blokzincirinde de bu teknoolojiden faydalanmak için meselenin iç yüzünü bilmek gerekmiyor. Şu anda blok zinciri teknolojisinin en büyük potansiyel kullanım alanı finans dünyası ancak bu algoritmanın kullanım alanları her geçen gün artmaktadır.

Dünya Bankası 2015’te yapılan para transferlerinin 430 milyar ABD dolarını aştığını söylüyor ve şu anda blok zinciri geliştiricilere büyük rağbet var. İşte, blokzinciri bu tür işlemlerde aracıyı ortadan kaldırabiliyor. Nasıl ki grafiksel kullanıcı arabirimleri masaüstü kavramı sayesinde bilgisayar kullanımını herkese açtıysa blokzincirini kullanmak için de “cüzdan” isimli grafiksel kullanıcı arabirimleri yaygın olarak kullanılacak.

Hali hazırda zaten birçok insan Bitcoin’le alışveriş yapmak ya da diğer kripto para birimleriyle birlikte depolamak için bu uygulamaları kullanıyor. Çevrimiçi işlemler kimlik doğrulama süreçleriyle yakından ilişkili.

Gelecekte cüzdan uygulamalarının başka türlü kimlik yönetim türlerinin önünü açacağına kesin gözüyle bakabiliriz.

Blokzinciri (Blockchain) teknolojisi nedir? sorusuyla başladığımız bu yazıyı Maksim Gorki’nin şu sözüyle bitirmek istiyorum

Geçmişin arabalarıyla hiçbir yere gidemezsiniz.

💡 Branding Türkiye Telegram Kanalı’na Katılın!