Bitcoin Meselesine Farklı Bir Bakış

Son dönemin en popüler konusu Bitcoin… Türkiye’de Bitcoin üzerinden satış yapan işletmelerle karşılaşır olduk. Peki, nedir bu Bitcoin? Bazılarının dediği gibi bu işin içinde gerçekten de bir bit yeniği var mı? Bu makalede Bitcoin meselesinde farklı bir açıdan bakacağız.

Veri olarak tarif edilen çeşitli dijital bilgilerin; kolektif bir ağda gezinen tüm bilgisayarlarda depolanması ve bu bilgilerin çeşitli kriterler eşiğinde zincirleme bir halkla oluşturması eylemi olarak tanımlanan alt yapıya Blokzinciri (BlockChain) denilmektedir. Bu teknolojiyi cazibeli kılan özel bir unsur var. O da; bir merkezinin olmaması. Bu arada Büyük Veri, Yapay Zeka, Blokzinciri gibi teknolojik gelişmeler birbirlerinin kesişim noktasında yer alıyor.

Ayrıca bu teknolojiler birer devrim niteliğinde diyebiliriz. Bu yüzden son zamanlarda pek çok kişi bu ve benzeri konular (büyük veri, yapay zeka, makine öğrenimi, blokchain vs.) hakkında fikirlerini paylaşıyor. Bitcoin meselesine odaklanacak olursak benim bu konuda dikkatimi çeken esas nokta, işin kapital boyutu.

Değer Ekonomisi

Modernleşme ile hayatımızda yer edinen kapital dünya düzeninin temel kaygısı hiç şüphesiz sermayedir. Lakin, sermayenin ötesinde esas konu, bunun yani sermayenin ekonomideki var oluş felsefesidir.

Uzun süredir değer ekonomisi merkezli bir işleyiş var hayatımızda… Diğer bir ifadeyle bu düzen; somut eşyalara soyut değerler yükler ve bu değeri fiyatlandırarak tüketime yönlendirir. Bu üretim – tüketim zincirinin işlerliği her zaman ön plandadır. Ayrıca bu zincirin işler bir durumda olması için başta Kültür Endüstrisi olmak üzere pek çok çalışma yapılmaktadır.

Bu değerlerin artması ve zincire yeni sarmalların eklenmesiyse bir nevi balon gibidir Unutmayın, balonlar bir yere kadar genişler sonra birden patlar. Kapitalist düzende aynen böyledir. Ve bu patlamaya neredeyse her on senede bir rastlarız.

Kapitalizm Balonu Nasıl Patlıyor?

Şöyle bir yakın geçmişe bakalım. 2001 Krizi, Büyük Buhran, 2009 Krizi… Tüm bunlar nerede kaldı? Pardon konuyu yazarken teğet geçtik. Balon Teorisi’nin de dediği gibi, sistemde bu tür patlamalar kriz olarak adlandırılıyor. Bu açıdan bakıldığında akla düzen kendini krizlerle mi sürdürüyor? sorusu akla geliyor. Fakat ben bu soruya yanıt vermeyeceğim. Cevabı siz söyleyin…

Bitcoin Meselesi

Her neyse… Bitcoin meselesine dönecek olursak; demek istediğim, Bitcoin bir değere sahiptir. Ve Bitcoin’e değer biçilebiliyor. Peki, maddi bir değer biçilen Bitcoin adı verilen bu olguda değeri belirleyen ne ya da kim?

Başka bir sorum daha var: Bazı yerlerde Bitcoin için paraya alternatif olduğu söyleniyor. Aklıma şu geliyor; para ile değer biçilen bir şey nasıl paraya alternatif olabiliyor? Bana kalırsa herhangi bir şey için başka bir şeyin alternatifidir tanımlaması yapılıyorsa, o şey; alternatifi olacağı şey ile değerlendirilmemelidir.

∴

Gelelim asıl meseleye… Bir bilgisayar enerji harcayarak bir ağa bağlanıyor ve aktif olarak sürekli bağlandığı o ağda bulunuyor. Cihazın o ağ içerisindeyken geçirdiği süre ve yaptığı işlem (Bitcoin) boyunca tükettiği enerji hesaba katılıyor mu? Mesela 2017 yılında Bitcoin üretmek için Türkiye’deki  8 milyon ailenin elektrik ihtiyacı kadar enerji harcandı. Bu arada Bitcoin için, 21 milyon adetin üstünde üretilemeyeceği söyleniyor. İşin bir de bu boyutu var.

Bitcoin Sanıldığından Daha Mı Pahalıya Patlıyor?

Bu konuda maddiyat yani kâr – zarar konusunda pek bir şey söylemesem de kapital sistemde göz ardı edilen bir gerçek var. O da Bitcoin için harcanan enerjinin sebep olduğu kirlilik yaşadığımız gezegeni yok etmeye çoktan başladı!

Son yüzyılda sıcaklığın +2 derece arttığı bilinen bir gerçek. Ve durum böyleyken başımıza gelenler ortada… Acaba +3 olunca başımıza neler gelecek?