Deprem Anında Ve Sonrasında Yapılması Gerekenler

Afet Ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), internet sitesinde yayınladığı bilgilendirmede; deprem anında ve sonrasında yapılması gerekenler ile ilgili tavsiyelerde bulundu.

Türkiye’nin deprem kuşağında yer alıyor olması, bu ülkede yaşayan her bireye bir takım sorumluluklar yüklüyor. Bunların başında; deprem öncesinde, deprem anında ve deprem sonrasında neler yapılacağını bilmek var.

AFAD’ın resmi web sitesinde yer alan bilgilendirme, tam da bu konuda bir kaynak niteliği taşıyor. Diğer bir ifadeyle AFAD’ın hazırladığı bu kaynak; deprem sırasında ve deprem sonrasında neler yapmamız gerektiğiyle ilgili adeta bir yol haritası özelliğine sahip!

Deprem Anında Ve Sonrasında Neler Yapılmalı?

AFAD’ın deprem anında ve sonrasında yapılması gerekenlere ilişkin yayınladığı bilgilendirmenin “Deprem Anında” başlıklı bölümünde; “Deprem Anında Bina İçerisindeyseniz”, “Deprem Anında Açık Alandaysanız”, “Deprem Anında Araç Kullanıyorsanız” ve “Deprem Toplu Taşıma Araçlarındaysanız” olmak üzere 4 ayrı başlık yer alıyor.

AFAD’ın deprem anında ve sonrasında yapılması gerekenlere ilişkin yayınladığı bilgilendirmenin “Deprem Sonrasında” başlıklı bölümünde; “Deprem Sonrasında Kapalı Alandaysanız”, “Deprem Sonrasında Açık Alandaysanız” ve “Deprem Sonrasında Yıkıntı Altında Mahsur Kaldıysanız” olmak üzere 3 ayrı başlık yer alıyor.

Şimdi sırasıyla bu başlıklarda yer alan tavsiyelere bir bakalım.

Deprem Anında Yapılması Gerekenler

Bu bölümün girişinde “Kesinlikle panik yapmayın” uyarısında bulunan AFAD, deprem anında yapılması gerekenleri 4 alt başlık halinde şöyle sıralıyor.

Bina İçerisindeyseniz

Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durulmalıdır.
Varsa sağlam sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi koruma sağlayabilecek eşya yanına çömelerek hayat üçgeni oluşturulmalıdır.
Baş iki el arasına alınarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile korunmalıdır. Sarsıntı geçene kadar bu pozisyonda beklenmelidir.
Güvenli bir yer bulup, diz üstü ÇÖK, Başını ve enseni koruyacak şekilde KAPAN, Düşmemek için sabit bir yere TUTUN
Merdivenlere ya da çıkışlara doğru koşulmamalıdır.
Deprem anında balkona çıkılmamalıdır.
Balkonlardan ya da pencerelerden aşağıya atlanmamalıdır.
Kesinlikle asansör kullanılmamalıdır.
Telefonlar acil durum ve yangınları bildirmek dışında kullanılmamalıdır.
Kibrit, çakmak yakılmamalı, elektrik düğmelerine dokunulmamalıdır.
Tekerlekli sandalyede isek tekerlekler kilitlenerek baş ve boyun korumaya alınmalıdır.
Mutfak, imalathane, laboratuvar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde; ocak, fırın ve bu gibi cihazlar kapatılmalı, dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzaklaşılmalıdır.
Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatılmalı, soba ve ısıtıcılar söndürülmelidir.
Diğer güvenlik önlemleri alınarak gerekli olan eşya ve malzemeler alınarak bina daha önce tespit edilen yoldan derhal terk edilip toplanma bölgesine gidilmelidir.
Okulda sınıfta ya da büroda ise sağlam sıra, masa altlarında veya yanında; koridorda ise duvarın yanına hayat üçgeni oluşturacak şekilde ÇÖK-KAPAN-TUTUN hareketi ile baş ve boyun korunmalıdır.
Pencerelerden ve camdan yapılmış eşyalardan uzak durulmalıdır.

Açık Alandaysanız

Enerji hatları ve direklerinden, ağaçlardan, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzaklaşılmalıdır.
Açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olunmalıdır.
Toprak kayması olabilecek, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunulmamalıdır. Böyle bir ortamda bulunuluyorsa seri şekilde güvenli bir ortama geçilmelidir.
Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olunmalıdır.
Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olunmalıdır.
Deniz kıyısından uzaklaşılmalıdır.

Araç Kullanıyorsanız

Sarsıntı (deprem) sırasında karayolunda seyir halindeyseniz;
- Bulunduğunuz yer güvenli ise; yolu kapatmadan sağa yanaşıp durulmalıdır. Kontak anahtarı yerinde bırakılıp, pencereler kapalı olarak araç içerisinde beklenmelidir. Sarsıntı durduktan sonra açık alanlara gidilmelidir.
- Araç meskun mahallerde ya da güvenli bir yerde değilse (ağaç ya da enerji hatları veya direklerinin yanında, köprü üstünde vb.); durdurulmalı, kontak anahtarı üzerinde bırakılarak terk edilmeli ve trafikten uzak açık alanlara gidilmelidir
Sarsıntı sırasında bir tünelin içindeyseniz ve çıkışa yakın değilseniz; araç durdurulup aşağıya inilmeli ve yanına yan yatarak ayaklar karına çekilip, ellerle baş ve boyun korunmalıdır. (ÇÖK-KAPAN-TUTUN)
Kapalı bir otoparkta iseniz; araç dışına çıkılıp, yanına yan yatarak, ellerle baş ve boyun korunmalıdır. Yukarıdan düşebilecek tavan, tünel gibi büyük kitleler aracı belki ezecek ama yok etmeyecektir. Araç içinde olduğunuz takdirde, aracın üzerine düşen bir parça ile aracın içinde ezilebilirsiniz.

Toplu Taşıma Araçlarındaysanız

Gerekmedikçe, kesinlikle metro ve trenden inilmemelidir. Elektriğe kapılabilirsiniz veya diğer hattan gelen başka bir metro yada tren size çarpabilir.
Sarsıntı bitinceye kadar metro ya da trenin içinde, sıkıca tutturulmuş askı, korkuluk veya herhangi bir yere tutunmalı, metro veya tren personeli tarafından verilen talimatlara uyulmalıdır.

Deprem Sonrasında Yapılması Gerekenler

Bu bölümün girişinde “Önce Kendi Emniyetinizden Emin Olun” uyarısında bulunan AFAD, deprem sonrasında yapılması gerekenleri 3 alt başlık halinde şöyle sıralıyor.

Kapalı Alandaysanız

Önce kendi emniyetinizden emin olun.
Sonra çevrenizde yardım edebileceğiniz kimse olup olmadığını kontrol edin.
Deprem sonrası çıkan yangınlar oldukça sık görülen ikincil afetlerdir. Bu nedenle eğer gaz kokusu alırsanız, gaz vanasını kapatın. Camları ve kapıları açın. Hemen binayı terk edin.
Dökülen tehlikeli maddeleri temizleyin.
Yerinden oynayan telefon ahizelerini telefonun üstüne koyun.
Acil durum çantanızı yanınıza alın, mahalle buluşma noktanıza doğru harekete geçin.
Radyo ve televizyon gibi kitle iletişim araçlarıyla size yapılacak uyarıları dinleyin.
Cadde ve sokakları acil yardım araçları için boş bırakın.
Her büyük depremden sonra mutlaka artçı depremler olur. Artçı depremler zaman içerisinde seyrekleşir ve büyüklükleri azalır. Artçı depremler hasarlı binalarda zarara yol açabilir. Bu nedenle sarsıntılar tamamen bitene kadar hasarlı binalara girilmemelidir. Artçı depremler sırasında da ana depremde yapılması gerekenler yapılmalıdır.

Açık Alandaysanız

Çevrenizdeki hasara dikkat ederek bunları not edin.
Hasarlı binalardan ve enerji nakil hatlarından uzak durun.
Önce yakın çevrenizde acil yardıma gerek duyanlara yardım edin.
Sonra mahalle toplanma noktanıza gidin.
Deprem sonrası yardım çalışmalarına katılın. Özel ilgiye ihtiyacı olan afetzedelere -yaşlılar, bebekler, hamileler, engelliler- yardımcı olun.

Yıkıntı Altında Mahsur Kaldıysanız

Paniklemeden durumunuzu kontrol edin.
Hareket kabiliyetiniz kısıtlanmışsa çıkış için hayatınızı riske atacak hareketlere kalkışmayın. Biliniz ki kurtarma ekipleri en kısa zamanda size ulaşmak için çaba gösterecektir.
Enerjinizi en tasarruflu şekilde kullanmak için hareketlerinizi kontrol altında tutun.
El ve ayaklarınızı kullanabiliyorsanız su, kalorifer, gaz tesisatlarına, zemine vurmak suretiyle varlığınızı duyurmaya çalışın.
Sesinizi kullanabiliyorsanız kurtarma ekiplerinin seslerini duymaya ve onlara seslenmeye çalışınız. Ancak enerjinizi kontrollü kullanın.

∴

Evet, AFAD’ın konuya ilişkin hazırladığı rehber bu şekilde. Bu tavsiyeleri hayat standardımızın bir parçası haline getirirsek depreme dair bilincimiz artacaktır. Bu da depremin vereceği zararı minimuma indirmemiz anlamına geliyor.

Bu arada AFAD’ın hazırladığı, Branding Türkiye’nin ise derleyerek yayınladığı bu rehberi sevdiklerinizle paylaşarak farkındalık zincirinin bir parçası olabilirsiniz.

Kaynak: AFAD