3F Fenomeni Nedir? Niye Önemlidir? Nasıl Uygulanır?

Eğer daha önce 3F Fenomeni hakkında hiçbir şey duymadıysanız, görmediyseniz veya konuşmadıysanız bu oldukça normal. Yani bir şeyleri kaçırdığınızı düşünmenize gerek yok. Çünkü bir “stratejik planlama modeli” olarak kurguladığım 3F Fenomeni ile ilgili nedir? / nasıl? / niye? odağındaki bu makale, aynı zamanda bir ilk olma özelliği taşıyor.

Dijitalleşmenin hız kesmeden devam ettiği, değişim ve dönüşüm açısından sürdürülebilirliğin sağlandığı bir çağdayız. Ancak değişim ya da dönüşüm için sürdürülebilirlik herhangi bir kesintiye uğramasın istiyorsak standart stratejileri destekleyici bir takım ek modeller geliştirmek zorundayız. Diğer bir ifadeyle sermaye, emek ve zaman harcanan tüm durum ve olayların planlama / yol haritası / süreç aşamasında; hatırlanabilir, uygulanabilir ve sürdürülebilir yeni bir analiz modeline ihtiyacımız var. Bu gerçekten yola çıkarak kavramsallaştırdığım modele ben 3F Fenomeni adını verdim.

3F Fenomeni Nedir?

Bu kavram ismiyle müsemma deyimini hak ediyor. Zira içerisinde 3 tane “F” ile başlayan sözcüğü barındırıyor.

Bunlar;

• Fikir
• Fayda
• Farkındalık

∴

3F Fenomeni’nin içerisindeki her bir kavramla ilgili sözlük düzeyinde yalın ve temel tanımlamalar yapacak olursak:

Fikir; düşünce, akıl yürütme, tamamlanmaya uygun yargı şeklinde özetlenebilir. Bilgi içerir.

Fayda; bir durum veya olaydan yahut bir mal ya da hizmetten ihtiyacın karşılanması olarak ifade edilebilir. Fayda tek taraflı olabileceği gibi çift yönlü de olabilir. Bu arada “Fayda”nın psikolojik bir yönü vardır. Mutluluk ve/veya haz ile orantılıdır. Dolayısıyla fayda tartılabilir bir olgu olmasa da orantısal olarak en maksimum düzeyde haz elde etmiş / ettirilmiş olmakla ölçülebilir.

Farkındalık; ilişki kurabileceğimiz yakınlıktaki bir çevrede (online / offline) gerçekleşen herhangi bir olay, olgu ya da durumun bilinmesi, algılanması ya da duyumsanması şeklinde özetlenebilir.

Stratejik Planlama Modeli

Bu bilgiler ışığında 3F Fenomeni Nedir? sorusuna yanıt olarak; tekil anlamda her biri ayrı bir öneme ve önceliğe sahip bu kavramları (Fikir – Fayda – Farkındalık) bütünleşik bir anlayışla uygulama sürecidir diyebiliriz.

Çünkü 3F Fenomeni, bir “stratejik planlama modeli”dir. Diğer bir ifadeyle 3F Fenomeni bir işin / durumun analiziyle ilgili kısımda yerine getirilmesi gereken bir sorumluluktur. Kısacası bir iş veya süreç ile ilgili uygulanmak ya da gerçekleştirilmek istenen aksiyonlar için oturup bir yol haritası çizmemiz gerekiyorsa ve bu yol haritasında bize yardımcı olacak bir takım bütünleşik analiz yöntemlerini tatbik etmek zorundaysak  (Örn; SWOT Analizi, 4P / Pazarlama Karması gibi.) 3F Fenomeni’ni de yeni bir yöntem olarak uygulamak mecburiyetindeyiz.

3F Fenomeni Niye Önemlidir?

Örnekleyerek başlayalım; elimizde bir tren olduğunu varsayarsak ve bu treni yürütmek istiyorsak öncelikle treni sahip olduğu özdeğerler nispetince tanımalıyız. Ardından trenin gideceği yolun var olup olmadığını bilmek zorundayız. Sonuçta raylar olmadan tren yürümez. Eğer raylar varsa, bu defa da yolun güvenirliğini sorgulamalıyız. Görüldüğü üzere “nedir” içinde “nedir” söz konusu… Evet, devam edelim; eğer trenin gideceği bir yol yoksa o yolu inşa etmek zorundayız. Sonrasında da yine güvenirlik başta olmak üzere diğer dinamikleri sorgulamalıyız.

Tüm bunları hallettik diyelim. Yani tren hakkında bilgi sahibiyiz ve raylar tamam. Peki sadece rayların ve trenin olması yeterli mi?

Hayır!

Trenin yol boyunca durup yolcu veya mal alacağı durakların da olması gerekir. Ancak iş bununla da bitmiyor. Bir de tüm bunların bir anlamı olmalıdır. Yani trenin A noktasından B noktasına gidiyor olmasının mantıklı ya da mantıksız bir açıklaması olmalıdır. Mantıklı bir açıklaması varsa meselenin “fayda” aşaması sağlanır. Fakat eğer sürecin mantıklı bir açıklaması yoksa o zaman mantıklı bir açıklama için efor sarf etmek zorundayız. Her ne kadar “fayda”nın tek taraflı olduğu algılansa da biz her zaman faydanın çift yönlü olması için uğraşmalıyız. Böylece işin “nasıl” kısmını da halletmiş oluruz.

Tüm bunların akabinde trenin muhatapları tüm bu süreçle ilgili “niye?” sorgusunu yapacak etkileşim mesafesinde olmalıdır. Aksi halde algı sürecinde aksaklık yaşanır ve “farkındalık” aşaması sağlanamaz.

Konuyu kabataslak bir örnekle geçiştirdiğimi düşünmenizi istemem. Ancak işleri rayına oturtmak için 3F Fenomeni’nin gerekliliğini başka türlü anlatamazdım.

∴

Kafa karışıklığını ortadan kaldırmak adına bu modelin bütünleşik pazarlamaya dair tüm olgularla ilgili (100+ kavram) süreçlerde (reklam, pazarlama, iletişim, medya, dijital markalaşma,sosyal medya iletişimi, marka yönetimi, kurumsal iletişim, dijital pazarlama, seo, sem, içerik pazarlaması, e-posta pazarlama, itibar yönetimi, pr vs.)uygulanabilir olduğunu da tırnak içinde vurgulamak isterim.

3F Fenomeni Nasıl Uygulanır?

3F Fenomeni olarak adlandırdığım ve kavramsallaştırdığım modelin açılımındaki Fikir, Fayda ve Farkındalık kavramlarını sorumluluğumuzdaki işe uyarlarken, her kavramın karşılığı olan bir temel soru ekinin olduğunu bilmek zorundayız. Öte yandan bu soru ekine yanıt vermekle mükellef olduğumuzu da aklımızdan çıkarmamalıyız. O halde bu soruların neler olduğuna bakalım;

Fikir için Nedir?

Fayda için Nasıl?

Farkındalık için Niye?

İşte bu soru eklerinin her biri odağında, bir iş proje ya da kampanya ile ilgili çeşitli sorular yanıltarak sürecin “Planlama Aşaması” gerçekleştirilmiş olur

∴

3F Fenomeni’nin açılımındaki “Fikir” aşamasında, boşlukları doldurmak için “Nedir?” sorusuna ihtiyacımız var. Diğer bir ifadeyle modelin açılımındaki “Fikir” işin “bilgi” kısmına karşılık gelir. Bu adımda “teori” ile içli dışlı olacağımızı bilmeliyiz. İş / Olgu / Durum / Mesele vs. ile ilgili tüm “nedir”leri sorgulayıp sonra da bunlara yanıt verdiğimiz aşama 3F Fenomeni’nin “Fikir” kısmına denk gelmektedir. Bunun aynı zamanda bir “tanıma” ve / veya “tanıtma” aşaması olduğunu unutmamalıyız.

∴

3F Fenomeni’nin açılımındaki “Fayda” aşamasında, boşlukları doldurmak için “Nasıl?” sorusuna ihtiyacımız var. Diğer bir ifadeyle modelin açılımındaki “Fayda” işin “uygulama” kısmına karşılık gelir. Bu adımda “pratik” ile içli dışlı olacağımızı bilmeliyiz. İş / Olgu / Durum / Mesele vs. ile ilgili tüm “nasıl”ları sorgulayıp sonra da bunlara yanıt verdiğimiz aşama 3F Fenomeni’nin “Fayda” kısmına denk gelmektedir. Bunun aynı zamanda bir “süreç” ve “iletişim” aşaması olduğunu unutmamalıyız.

∴

3F Fenomeni’nin açılımındaki “Farkındalık” aşamasında, boşlukları doldurmak için “Niye?” sorusuna ihtiyacımız var. Diğer bir ifadeyle modelin açılımındaki “Farkındalık” işin “algılama” kısmına karşılık gelir. Bu adımda “strateji” ve “kreatif” ile içli dışlı olacağımızı bilmeliyiz. İş / Olgu / Durum / Mesele vs. ile ilgili tüm “niye”leri sorgulayıp sonra da bunlara yanıt verdiğimiz aşama fenomenin “Farkındalık” kısmına denk gelmektedir. Bunun aynı zamanda bir “konumlama” aşaması olduğunu unutmamalıyız.

Sonuç

Günümüzde her alanda tüketim çok hızlı bir şekilde gerçekleşiyor. Eminim herkes hayatı boyunca en az birkaç kez “kaynaklar ve üretim stratejileri, bu denli hızlı ve yıkıcı bir tüketimi karşılayacak yeterlilikte mi?” diye düşünmüştür. Ancak tüketimi hammadde / mal / hizmet odağında sınırlarsak yanılırız. Zira tüketim yalnızca doğal kaynaklar, temel ihtiyaçlar odağında gerçekleşmiyor. Üretimi oluşturan dinamikler, disiplinler, kavramlar, iş modelleri odağında da bir tüketim söz konusu. Dolayısıyla eğer bu manada bir kıtlık yaşamak istemiyorsak yeni şeyler söylemek gerekiyor.

Bu anlayıştan yola çıkarak terimselleştirdiğim ve bir stratejik planlama modeli olarak konumladığım “3F Fenomeni”nin; bütünleşik pazarlamanın içerisinde yer alan kavram ve uzmanlıklarla birlikte uygulanabilir olduğunu ve bu şekliyle de 3F Fenomeni’nin aynı zamanda bir durum analizi modeli olduğunu unutmamalıyız. Yani kurumsal iletişim sürecinde de, sosyal medya pazarlamasında da, internet reklamcılığında da, içerik pazarlamasında da 3F Fenomeni kullanılabilir.

💡 Anlık bilgi paylaşımı için Branding Türkiye Telegram Kanalı‘na katılın!