X Y Ve Z Kuşaklarına Göre Reklam Ve İçerik Analizi: Lipton – Didi Karşılaştırması

X Y ve Z kuşaklarına göre reklam ve içerik analizi odağında Lipton Ice Tea ve Didi Soğuk Çay Ramazan reklamı örnekleri.

Bu makalede X, Y, Z kuşaklarına göre reklam ve içerik analizi gerçekleştirilmiştir. Bu analiz için Lipton Ice Tea ve Didi Soğuk Çay markalarının Ramazan reklamları incelenmiştir.

X Y Ve Z Kuşaklarına Göre Reklam Ve İçerik Analizi

Araştırma kapsamına Türkiye soğuk çay pazarında yeri olan ve Ramazan ayında reklam veren iki farklı soğuk çay markası ele alınmıştır. Reklamlarda kullanılan görsel ve işitsel imgeler analiz edilerek çözümleme yapılacak olup, seçilen reklam filmlerinde X Y ve Z kuşaklarına yer verilmiş olmasına dikkat edilmiştir.

Ramazan reklamlarının konu edildiği bu çalışmada seçilen markaların x y ve z kuşaklarına ne tür mesaj verdikleri ve reklam filmlerinde kuşakların nasıl konumlandırıldığı araştırmanın değerlendirme evrenini oluşturmaktadır. Araştırma TV de yayınlanmış Youtube ramazan reklamları ile sınırlı olup çalışma kapsamında reklamların göstergebilimsel analizi yapılarak, reklamın içerik analizine ve mesajın ne söylediğine değinilmiştir.

Lipton Ice Tea Ramazan Reklamı

Soğuk çay markalarında lider olarak konumlandırılabilecek bir marka olan Lipton Ice Tea’nin 2018 Ramazan reklamına yer verilen bu çalışmada öncelikle reklamın görsel analizi (görüntüsel düzlem, iletişim düzlemi ve teknik düzlem) daha sonra da içerik analizi (mesaj) yapılacaktır.

• Görsel Analiz:

a) Görüntüsel Düzlem:

Reklam filmi geniş ve kalabalık bir aile ortamında ramazan sofrasında geçiyor. Reklam yayınlanırken reklamda yer alan tüm kuşaklar, sırasıyla kamera açısına gelip markaya ait görüşlerini bildiriyor.

b) İletişim Düzlemi:

Şimdi de reklamda kullanılan beden dili ve giyim kodları ele alınarak iletişimsel düzleme  bakacağız. Buna göre reklam yüzü, yaşlı ve X kuşağına aitmiş gibi sunulmuştur. Böylece markanın köklü olduğu vurgulanmıştır. Ayrıca ürünün X kuşağı tarafından da severek tüketileceği algısı oluşturulmuştur.

Ailenin büyük evli çiftleri, evli genç çiftleri ve torunu olarak konumlanan Z kuşağı üyeleri ise sarı rengi üzerlerinde bulundurarak markanın kurumsal renginin vurgulanmasını sağlamışlardır.

c) Teknik Düzlem:

Reklamda kullanılan renk kodları, müzik ve çekim kodları ise reklamdaki teknik düzlemi oluşturmaktadır. Reklam genelinde kullanılan sarı renk; masadaki peçete, elbiselerdeki detaylar, evin önündeki sedirin rengi ve pencerelerdeki perdelere kadar her detayda vurgulanmıştır. Kısacası markanın kurumsal rengi olan sarı, reklamla bütünleştirilmiştir.

Reklamda kullanılan müzik ise markanın her zaman kullandığı “oh be” mottosu ile verilmiştir. Ayrıca bu ifade markanın herkesçe bilinen jenerik müziğiyle birlikte reklam metninin arkasında reklam boyunca tekrarlanmıştır.

Reklamın çekim kodlarına bakılacak olursa; reklam boyunca markanın konumlandırmış olduğu X Y ve Z kuşaklarına sırayla yer verildiği görülür. Bu arada her bir karakterin marka hakkındaki fikirleri alınarak, markanın her kuşakta farklı şekilde konumlandırılması sağlanmıştır. Her kuşağın görüşleri alındıktan sonra ise uzak bir düzlemde genişçe bir masa etrafında birlik beraberlik ve mutluluğun yanında Lipton Ice Tea’nın olduğu imgesi verilmiştir.

• İçerik Analizi

Markanın temel mottosu olan “Oh be” ve beraberinde “oh be bütün aile bir arada” mesajıyla verilmektedir. Masanın başında oturan ve ailenin en büyüğü olarak konumlandırılmış olan reklam yüzü; X kuşağı adına: “bunu zamanında ben meşhur ettim”  şeklinde bir ifade kullanır. Bunun devamında reklamda bulunan tüm kuşaklar markayla ilgili kendi fikirlerini beyan ederler. Bu sayede kuşakların, marka hakkında neler düşündüğü ve tüketici zihninde markanın nasıl konumlandığı anlatılmıştır.

Reklam filmindeki kuşakların marka hakkındaki tüketici konumlandırmalarına şu şekilde yer vermek mümkündür:

Z kuşağına ait küçük torun, dedesinin “Bunu zamanında ben meşhur ettim, bugün sofralarda iftarda Lipton Ice Tea varsa benim sayemde.” demesi üzerine çocuk: “Dedeciğim belki oruç sonrası susuzluğu daha iyi aldığındandır.” demiştir. Böylece markanın hem diğer markalardan daha iyi susuzluk önleyici olduğu hem de meşhur olmasından ziyade markanın tercih edilme nedeninin pragmatik fayda olduğu anlatılmıştır.

Y kuşağı adına reklamda yer verilen ev hanımı rolündeki kadının: “Tadı da yemeklerin yanına pek bi yakışıyor” demesinin ardından, X kuşağı üyesinin kadraja gelerek: “Koruyucu yok, renklendirici yok ondan olmasın.” demesi ve bu şekilde lafa girmesi ile reklamın başındaki reklam yüzünün “Offf” çekmesi art arda gelmiştir. Ve tam bu sırada markanın jenerik müziği devreye girmiştir.

Buna göre; “Of deme oh de, ramazanda oh de iftarda bol bol Lipton iç oh be.” şeklinde uyarlanan markanın bilinen mesajı, Ramazan ayına uygun şekilde düzenlenmiş ve reklamda bu jeneriğe yer verilmiştir.

Didi Ramazan İftar Şarkısı Reklamı

Soğuk çay markası Didi’nin 2015 Ramazan reklamına yer verilen bu çalışmada öncelikle reklamın görsel analizi (görüntüsel düzlem, iletişim düzlemi ve teknik düzlem) daha sonra içerik (mesaj) analizi yapılacaktır.

• Görsel Analiz

a) Görüntüsel Düzlem:

Reklam filmi geniş ve kalabalık bir aile ortamında Ramazan sofrasında geçiyor. Reklam yüzü reklamın geçtiği sofranın önünde jenerik bir rap müzik ile beraber Didi markasını vurguluyor. Bu esnada reklamda yer alan ailenin tüm bireyleri gösterilerek tüm kuşak bireyleriyle birlik ve beraberlik içinde Ramazan ayında Didi içildiği vurgusu yapılıyor.

b) İletişimsel Düzlem:

Reklam filmi sürerken reklam yüzü arkadaki geniş aile tablosu üzerinde rap müzik jeneriğini dile getiriyor. Böylece ailenin birliği; aile büyüklerinden toruna kadar her aile mensubunun masada olduğu ve hepsinin Didi içtikleri vurgulanıyor.

c) Teknik Düzlem:

Reklamda kullanılan renk kodları yanında müzik ve çekim kodları da teknik düzlemi oluşturmaktadır.

Müzik olarak rap şeklinde bir jenerik kullanılması ve rap ile beraber Didi markasının görsellerde vurgulanması, Didi’nin kurumsal rengine uyumlu olarak insanların kahve ve tonlarında giysiler giymeleri, masa ve sandalyelerin kahverengi olması vs. teknik düzlemi oluşturuyor.

Bu arada reklamda X,Y ve Z kuşaklarına yer verilmiştir. Böylece kuşakların Didi tercihleri reklam yüzü tarafından seslendirilerek markanın kuşaklara yönelik tüketim alışkanlıklarının dile getirilmesini sağlanmıştır.

Reklam son bulurken markanın bilinen sevimli yüzü ekrana gelir. Ve esprili bir yaklaşımla reklamı sonlandırır. Bu şekilde markanın tarihindeki reklam yüzüne de yer verilmiştir. Böylece reklamın tarihsel geçmişine de vurgu yapılmıştır.

• İçerik Analizi

“İftarda ne yersen ye yanında Didi” sloganıyla sunulan reklam, markanın daha önceki reklam filmlerinden ayrı olarak, bir rap şarkıcısının reklam yüzü olduğu vurgulanıyor. Ayrıca reklam yüzü; Didi markasına yönelik bir rap jeneriği ile arkadaki aile tablosunun önünde şarkısını seslendiriyor.

Reklam yüzünün rap şarkısının sözleri:

“Zeytini, beğendisi, ızgarası, pidesi, baklava börek hepimize Didi gerek”

“Oruçlar açılır kapaklar açılır, İftarda yemeğin yanında Didi İçilir”

“Anne baba, çoluk çocuk, torun torba, dede Didi Dolar bardaklar kana kana için”

“Aile iftar sonrası muhabbetleri Didi ile hoş sohbetleri”

“Ramazanın neşesi, bereketi ve Didi vakit var sahur olana kadar kana kana için”

Ramazanda iftarda kana kana için mottosu ile rap müzik devam ederken markanın bilinen yüzü sevimli teyze gelerek esprili bir mizaçla: “Sus! Sesinden topun patladığını duyamadık, kısaca İftarda ne yersen ye yanında Didi” demektedir. Ve bu ifadeyle reklam sonlandırılmıştır.

Reklamda tüm kuşaklara yer verilmiştir. Kuşakların bireysel kullanımlarına yer verilmese de görsel düzlemde tüm kuşakların severek içtiği bir marka olarak Didi vurgulanmıştır. Didi’nin mesaj iletisinde de “anne baba, torun torba, dede didi iftarda kana kana için” ve “Ramazan’da Didi içilir” ifadeleri kullanılmış böylece her kuşağın Didi tükettiği mesajı verilmiştir.

Sonuç

Ramazan ayı reklamlarının tercih edildiği bu çalışmada Türkiye pazarında yerini koruyan iki farklı soğuk çay markası Didi ve Lipton Ice Tea’ye yer verilmiştir. Çalışma kapsamında marka reklamlarının görsel ve içerik analizleri yapılarak, yayınlanan reklamlarda yer alan X, Y ve Z kuşaklarına değinilmek amaçlanmıştır.

Ele alınan markalardan Lipton’ un reklam filminde kuşakların markayı kullanımına ve marka hakkındaki görüşlerine net bir şekilde yer verdiği bunun yanında daha eski bir tarihte yayınlanmış olan Didi markası ramazan reklamında ise X, Y ve Z kuşaklarına yer verildiği yalnız arka planda resmedildikleri gözlemlenmiştir.

Reklamların görsel analizi yapılırken reklamın konusu olan marka ile görüntüsel düzlemde, renk kodlarında ve iletişimsel imgelerde yakınlık olduğu görülmektedir.

Yapılan çalışma konusunda, araştırma evresinde taranan markalar ve güncel reklamların mesaj ve içerikleri düşünüldüğü zaman markaların pazar bölümlendirmesi yaparken hedef kitlelerine, hitap ettikleri kuşaklara ve kitlelerine göre farklı mesaj stratejileri güttükleri sonucuna varılmıştır.