Sosyal Medya Düzenlemesi (Tüm Detaylar)

Birkaç haftadır devam eden sosyal medya düzenlemesi ile ilgili kanun teklifi süreci bugün TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilerek tamamlandı. Peki sosyal medya düzenlemesi neleri içeriyor? İşte herkesin merakla beklediği kanuna ilişkin tüm detaylar!

Temmuz (2020) ayının ilk günlerinden itibaren Türkiye gündemini meşgul eden sosyal medya düzenlemesi bugün kesin bir karara bağlanmış oldu. Zira geçtiğimiz hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a sunulan “sosyal medya düzenlemesi”ne ilişkin kanun teklifi bugün TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edildi. Peki bu düzenleme neleri içeriyor?

Tüm detayları sizler için A’dan Z’ye derledik.

Sosyal Medya Düzenlemesi Hakkında

Hatırlanacağı üzere Temmuz ayının ilk günlerinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sosyal medyaya yönelik açıklamaları gündem olmuştu. Bu şekilde gündeme gelen sosyal medya düzenlemesi, gerekli adımların atılması ve ilgili düzenlemelerin yapılmasıyla birlikte bugün son halini almış bir şekilde meclise getirildi.

Bu arada söz konusu düzenleme bir yasak ya da engelden çok sosyal medya platformlarında “hareket ve nefret söylemini bitirme” amacı taşıyor. Yani bir kısıtlama ya da kapatma söz konusu değil. Tam tersine sosyal ağlar yasal bir zemine oturtuldu ve dijital platformlara bir takım sorumluluklar yüklenmiş oldu.

Peki bugün TBMM’de görüşülerek Adalet Komisyonu’nda kabul edilen sosyal medya düzenlemesinde hangi maddeler var?

∴

“İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun” şeklinde tanımlanan sosyal medya düzenlemesine ilişkin kanun teklifi, yürütme ve yürürlük maddesiyle birlikte toplamda 9 maddeden oluşuyordu. Bu arada kanun teklifinde “sosyal ağ sağlayıcı” olarak adlandırılan platformlarla ilgili şöyle bir madde (tanımlama) mevcut;

“Kullanıcıların internet ortamında sosyal etkileşim amacıyla metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkan sağlayan gerçek veya tüzel kişiler, sosyal ağ sağlayıcı olarak tanımlanacak.”

Bu tanımlamaya uygun mecraların “sosyal ağ sağlayıcı” olarak anılacağının belirtilmesinin akabinde ise kanun teklifinin detaylarını görüyoruz.

Sosyal Medya Düzenlemesi Maddeleri

Yaklaşık 1 aydır Türkiye’nin gündeminde olan ve bugün TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilerek yasalaşan “sosyal ağ düzenlemesi” ile ilgili 9 madde kısaca şöyle;

Madde – 1: Sosyal Ağ Sağlayıcı Tanımlaması
Madde – 2: Muhatabın Yurtdışında Bulunması Hali
Madde – 3: Bildirimde Bulunmayana Ceza
Madde – 4: İçeriğin Çıkartılması Ve Engellenmesi
Madde – 5: İsteklerin En Geç 4 Saat İçerisinde Uygulanması
Madde – 6: Temsilci Bulundurma Zorunluluğu
Madde – 7: İlk Raporlar Ocak 2021’de
Madde – 8: Bu Kanun Yayımı Tarihinde Yürürlüğe Girer
Madde – 9: Bu Kanun Hükümlerini Cumhurbaşkanı Yürütür

Şimdi bu maddelerin detaylarını kısaca açıklayalım.

İdari Para Cezaları Uygulanacak

Yasada belirtilen yükümlülükleri yerine getirmeyen “sosyal ağ sağlayıcı”lara bazı idari para cezaları uygulanacak. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından sosyal ağlara, belirlenen iletişim araçları ve e-posta üzerinden iletilecek olan ceza bildirimleri; tebligat kanununa tabi olacak. Bildirimin yapıldığı günü takiben 5 günün sonunda tebligat yapılmış sayılacak. Bu konuya ilişkin açıklama şöyle;

İdari para cezaları, muhatabın yurt dışında bulunması halinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından doğrudan doğruya muhataba, internet sayfalarındaki iletişim araçları, alan adı, IP adresi ve benzeri kaynaklarla elde edilen bilgiler üzerinden elektronik posta veya diğer iletişim araçlarıyla da bildirilebilecek. Bu bildirim, Tebligat Kanunu’na göre yapılan tebligat hükmünde olacak. Bu bildirimin yapıldığı tarihi izleyen 5. günün sonunda tebligat yapılmış sayılacak.

Bu arada yükümlülüğün uygulanması ne kadar gecikirse, ceza da o kadar artacak. Diğer bir ifadeyle cezalar; 10 bin lira ile 10 milyon lira arasında değişebilecek. Bu konuya ilişkin açıklama şöyle;

“Teklifle, yükümlülüğünü yerine getirmeyen yer sağlayıcılarına, caydırıcılığın sağlanması için verilecek idari para cezası artırılacak. Bu kapsamda yer sağlayıcılık bildiriminde bulunmayan veya yükümlülüklerini yerine getirmeyen yer sağlayıcı hakkında, 10 bin liradan 100 bin liraya kadar verilebilen idari para cezası, 1 milyon liradan 10 milyon liraya kadar artırılacak.Düzenlemeyle, suç oluşturan kısmi içeriğin çıkarılmasının mümkün olduğu durumlarda, erişimin engellenmesi kararı yerine içeriğin çıkarılması kararının verilmesi imkanı sağlanarak, aynı internet sitesinde yer alan ve suç oluşturmayan içerikler yönünden ifade ve haber alma özgürlüğü daha da güvenceli hale getirilecek.”

Sosyal Ağlardaki İçerikler Kaldırılabilecek

Sosyal medya düzenlemesi ile ilgili en merak edilen konu sosyal ağlardaki içeriklerin kaldırılmasına yönelik kısımdı. Bu konuya ilişkin açıklama şöyle;

“İçeriğin çıkarılması kararları, erişim sağlayıcılar tarafından değil içerik ve yer sağlayıcılarca yerine getirilebileceği için bu kararlar, içerik ve yer sağlayıcılarına bildirilerek gereğinin yerine getirilmesi istenecek. Kişilik haklarının ihlal edilmesi halinde İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un, erişimin engellenmesi kararı verilmesini düzenleyen hükmü yönünden de içeriğin çıkarılması kararı verilebilecek.”

İçerik 4 Saatte Kaldırılacak

Bu yasada içeriklerin kaldırılması ile ilgili kısım kadar içeriğin hangi süre zarfında kaldırılacağı da merak konusuydu. Buna göre Erişim Sağlayıcıları tarafından kaldırılması istenen içerik; sosyal medya platformları tarafından 4 saat içinde kaldırılmak zorunda. Bu konuya ilişkin açıklama şöyle;

“Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcıya gönderilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının gereği en geç 4 saat içinde ilgili içerik ve yer sağlayıcılar ile erişim sağlayıcı tarafından yerine getirilecek. İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi durumunda hakim tarafından, başvuranın adının, ihlale konu internet adresleriyle ilişkilendirilmemesine karar verilebilecek. Kararda, Erişim Sağlayıcıları Birliği tarafından hangi arama motorlarına bildirim yapılacağı da yer alacak. Böylece arama motorları tarafından başvurucunun adı ile ihlale konu içeriğin ilişkilendirilmemesi sağlanarak kişilik haklarının daha etkin korunması sağlanacak.”

Sosyal Ağlar Temsilci Atayacak

Sosyal ağlara ilişkin bir diğer önemli gündem; sosyal medya platformlarının Türkiye’de temsilcilik açması konusuydu. Bu yasayla birlikte temsilci atanmasına ilişkin problem de ortadan kaldırılmış oldu diyebiliriz. Bu konuya ilişkin açıklama şöyle;

“Teklife göre, Türkiye’den günlük erişimi 1 milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, en az 1 kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirleyecek. Bu kişinin iletişim bilgilerine kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yer verilecek. Sosyal ağ sağlayıcı bu kişinin kimlik ve iletişim bilgilerini BTK’ya bildirecek. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması zorunlu olacak. Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya, BTK tarafından bildirimde bulunulacak. Bildirimden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde sosyal ağ sağlayıcıya BTK Başkanı tarafından 10 milyon lira idari para cezası verilecek.”

Bu arada Türkiye’de temsilcisi bulunmayan sosyal ağlar BTK tarafından bildirim alacak. Bildirimi takiben 30 gün içinde temsilci atamayan Sosyal ağlara 10 milyon lira idari para cezası uygulanacak.

Cezayı Ödenmezse Ülkedeki Şirketler Reklam Veremeyecek

Temsilci atanmamasına dair uygulanan idari para cezasını 30 gün içerisinde ödemeyen sosyal medya mecralarına 30 milyon lira daha idari para cezası uygulanacak. Eğer sosyal ağ, bu cezayı da ödemezse Türkiye’deki kullanıcılar ve şirketler sosyal ağa yeni reklam veremeyecek. Bu konuya ilişkin açıklama şöyle;

“Verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde 30 milyon lira daha idari para cezası verilecek. İkinci kez verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Başkanı tarafından Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanacak. Bu kapsamda yeni sözleşme kurulamayacak ve buna ilişkin para transferi yapılamayacak.”

İnternet Trafiği Bant Genişliği %50 Azaltılacak

Reklam yasağı kararının akabinde üç ay içerisinde, sorumluluğunda olan cezayı ödemeyen sosyal medya mecralarının internet trafiği bant genişliği azaltılacak. Bu konuya ilişkin açıklama şöyle;

“Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Başkanı, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 50 oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek. Başvurunun kabulüne ilişkin hakim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde söz konusu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde BTK Başkanı, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde 90 oranına kadar daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilecek. Hakim ikinci başvuru üzerine vereceği kararında, yüzde 50’den düşük olmamak kaydıyla, sunulan hizmetin niteliğini de dikkate alarak daha düşük bir oran belirleyebilecek. Bu kararlara karşı BTK Başkanınca itiraz yoluna gidilebilecek.

Hakim tarafından verilen kararlar erişim sağlayıcılara bildirilmek üzere BTK’ye gönderilecek. Kararların gereği, bildirimden itibaren derhal ve en geç 4 saat içinde erişim sağlayıcıları tarafından yerine getirilecek. Temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünün yerine getirilmesi halinde, verilen idari para cezalarının dörtte biri tahsil edilecek, reklam yasağı kaldırılacak ve hakim kararları kendiliğinden hükümsüz kalacak.İnternet trafiği bant genişliğine yapılan müdahalenin sona erdirilmesi için erişim sağlayıcılara BTK tarafından bildirim yapılacak.”

Sosyal Medya Yasası – Kısa Kısa

Sosyal Medya Düzenlemesi ile ilgili kanuna ilişkin diğer detaylar şöyle;

Sosyal ağ sağlayıcı, “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi”ni gerektirecek içeriklere yönelik kişiler tarafından yapılacak başvurulara, başvurudan itibaren en geç 48 saat içinde olumlu ya da olumsuz cevap vermekle yükümlü olacak. Olumsuz cevaplar gerekçeli olarak verilecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararlarını uygulayacak. Ayrıca “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” başvurularına ilişkin istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe raporları 6 aylık dönemlerle BTK’ye bildirecek.
Sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alacak.
Hukuka aykırılığı hakim veya mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin sosyal ağ sağlayıcıya bildirilmesi durumunda, bildirime rağmen 24 saat içinde içeriği çıkarmayan veya erişimi engellemeyen sosyal ağ sağlayıcı, doğan zararların tazmin edilmesinden sorumlu olacak.
Sosyal ağ sağlayıcılar ayrıca “içeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” ile “özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” başvurusu uyarınca hazırlayacakları ilk raporlarını, 2021 yılının Ocak ayında BTK’ye bildirecek ve internet sitesinde yayınlayacak

∴

Evet, yaklaşık 1 aydır gündemde olan sosyal medya düzenlemesi ile ilgili bütün detayları sizlerle paylaştık. A’dan Z’ye aktardığımız sosyal medya yasasına dair güncel gelişmeleri de yine sizlerle paylaşıyor olacağız.

Kaynak: Meclis Haber