Türk-İş tarafından her ay hazırlanarak kamuoyuyla paylaşılan “Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Araştırması” raporu Eylül 2019 için yayınlandı. Rapora göre Eylül 2019’da 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 6.724,81 TL.
Türk-İş, geçim şartlarına farkındalık sağlamak ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişikliğinin aile bütçesine olan yansımasının ne boyutta olduğunu vurgulamak adına her ay “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması” adlı bir rapor yayınlıyor. Raporun Eylül 2019 sonuçları geçtiğimiz günlerde kamuoyuyla paylaşıldı.
Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Araştırması Eylül 2019
TÜRK-İŞ tarafından her ay hazırlanarak kamuoyuyla paylaşılan Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması’nın Eylül 2019 verileri genel hatlarıyla şöyle;
- Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.064,52 TL,
- Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 6.724,81 TL,
- Evli olmayan-çocuksuz bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 2.536,42 TL olarak hesaplandı.
Açlık Sınırı
TÜRK-İŞ tarafından gerçekleştirilen “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması”na göre bu ay (Eylül 2019) 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli, düzenli ve yeterli beslenebilmesi için gıda bazında yapması gereken harcama tutarını temsil eden “Açlık Sınırı”, 2 bin 064 lira olarak tespit edildi.
Yoksulluk Sınırı
TÜRK-İŞ’in hazırladığı raporun Eylül 2019 sonuçlarına göre “Yoksulluk Sınırı”; 6 bin 724 lira olarak belirlendi. Yoksulluk Sınırı ile ilgili analiz yapılırken; gıda ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı dikkate alınmaktadır. Buna göre Eylül (2019) ayında 4 kişilik bir ailenin Yoksulluk Sınırı 6.724,81 TL oldu.
Ekonomik Ve Sosyal Politikalar Zengini Daha Zengin Yapıyor
Geçen yılın aynı ayına göre dört kişilik bir ailenin mutfak harcamasındaki artış tutarı 171 TL’dir. Gıda yanı sıra yapılması zorunlu diğer harcamalarla birlikte aile bütçesine gelen ek yük bir yıl önceye göre 558 TL oldu.
Ücretli çalışanların gelirleri fiyat artışları karşısında giderek aşınmaktadır. Gelir artışlarının gecikmeli olarak enflasyona eşitlenmesi uygulaması dar ve sabit gelirli kesimlerin aleyhine olmaktadır. Nitekim devletin resmi kurumu olan TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından yapılan Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması’nın geçen yılki sonuçları, asgari ücretin enflasyonun üzerinde artmasına rağmen, en düşük gelire sahip nüfusun yüzde 20’lik grubunun milli gelirden aldığı payın 0,2 puan azalarak yüzde 6,1’e düştüğünü ortaya koymuştur. Buna karşılık nüfusun en zengin yüzde 20’lik bölümünün aldığı pay 0,2 puan artarak yüzde 47,6’ya ulaşmıştır.
Uygulanan ekonomik ve sosyal politikalar zenginin daha zengin, yoksullun daha yoksul olması sonucuna yol açmaktadır.
∴
Aylık net 2.020 TL olan asgari ücretin yetersizliği, bekar bir çalışanın hesaplanan 2.536 TL tutarındaki yaşama maliyeti de dikkate alındığında ortaya çıkmaktadır. Kaldı ki, zaten yetersiz belirlenen asgari ücret, evli ve çocuklu işçiler açısından, artan vergi oranı nedeniyle, bu dönemde eksilmektedir. Sürekli yinelendiği üzere, mevcut asgari ücret değil bir ailenin bir kişinin bile geçimini karşılamaktan uzaktır.
Karşılaştırmalı Gıda Endeksi Grafiği (TÜRK-İŞ – TÜİK)
TÜRK-İŞ tarafından hesaplanan gıda fiyatları endeksi ile TÜİK tarafından hesaplanan gıda endeksi ve tüketici fiyatları endeksinin son on iki aylık değişimi birlikte değerlendirildiğinde, benzeri bir eğilim gösterdiği ve gerilediği ortaya çıkmaktadır. Ancak bu ay ortaya çıkan gerilemede ‘baz etkisi’ temel neden olarak görülmektedir.
Mutfak Enflasyonu (Eylül 2019)
TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “Mutfak Enflasyonu”ndaki değişim Eylül ayında şu şekilde gerçekleşti:
- Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 0,28 oranında artış gösterdi.
- Yılın ilk dokuz ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 6,35 oranında oldu
- Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı -baz etkisiyle- yüzde 9,05 olarak hesaplandı.
- Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 20,79 oldu.
Eylül 2019’da Gıda Fiyatlarındaki Değişim
Türk-İş’in her ay hazırlamış olduğu Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Araştırması’na göre Eylül 2019’da çeşitli kategorilerdeki gıdalar ayrı ayrı değerlendirilerek bir fiyat endeksi ortaya koyulmaktadır.
Buna göre raporda yer alan gıda grupları şöyle;
- Süt, yoğurt, peynir grubu
- Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat grubu
- Meyve, sebze grubu
- Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik grubu
- Son grup (Yağ, tereyağı, margarin, ayçiçeği yağı, zeytinyağı, siyah zeytin, yeşil zeytin, fındık, ceviz, fıstık, ayçekirdeği vb, karabiber, nane, kimyon vb, çay, bal, şeker, reçel, pekmez, tuz, salça)
Süt Ve Yoğurt Grubu
Bu ay süt, yoğurt, peynir grubunda önemli bir fiyat değişikliği tespit edilmedi. Ancak market raflarında ürün çeşitliliği azaldı ve genellikle 4-5 markanın yer aldığı dikkat çekti. Öte yandan özellikle peynir kutularının bir bölümü 1 kilogram olurken, bazıları 800-900 gram olarak satışa sunulmaktadır.
Et, Tavuk, Balık, Sakatat, Bakliyat Grubu
Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; kıyma ve kuşbaşı et ile sakatat ürünleri fiyatları bu ay yine değişmezken, tavuk fiyatı gerilemeye devam etti.
Mevsimin başlamasıyla balık daha düşük fiyatla tezgahlarda yerini aldı. Fiyat gerilemesinde hamsi, istavrit, mezgit gibi balık çeşitlerinin olumlu etkisi söz konusu oldu.
Yumurtanın fiyatı bu ay daha da artarak tanesi 75 kuruşa ulaştı. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları bu ay kırmızı mercimekteki artışın dışında değişmedi.
Sebze Ve Meyve Grubu
Gıda harcamasında günlük tüketimi sık olan yaş sebze ve meyve fiyatları bu ay yine mutfak harcamasını olumlu etkiledi. Ancak çoğu pazarda tezgahların azaldığı ve yer boşlukların varlığı da dikkat çekiyor. Pazar esnafı gelen müşterinin gerileyen alım gücünden ve dolayısıyla düşen satışlardan şikayet etmektedir.
Ailenin harcamalarında önemli ağırlığı olan yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 5,60 TL (geçen ay 6,12 TL) olarak hesaplandı. Sebze ortalama kilogram fiyatı bu ay 5,41 TL’ye yükselirken (geçen ay 5,38 TL), meyve ortalama kilogram fiyatı 5,85 TL’ye (geçtiğimiz ay 6,92 TL) geriledi.
Limonun bu ay fiyatı neredeyse yarıya geriledi. Mevsim meyvelerinin piyasaya giriş yapması fiyatlardaki gerilemenin bir nedeni oldu. Ancak önümüzdeki aydan itibaren özellikle yaş meyve-sebze fiyatlarında artış bekleniyor.
∴
Hesaplamada 16 sebze ve 13 meyve olmak üzere toplam 29 ürün dikkate alındı. Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alındı. Bu ay limondaki fiyat artışı özellikle dikkati çekti. Araştırmada ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam miktarından hareket edildi.
Ekmek, Pirinç, Un, Makarna Grubu
Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; makarna fiyatı arttı ve fakat diğer ürünlerin fiyatı aynı kaldı.
Yağ, Zeytin, Yağlı Tohum, Baharat, Çay Grubu
Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı, margarin, zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatı bu ay yine değişmedi. Siyah zeytin fiyatında artış, yeşil zeytin fiyatında azalış ortalamada fiyatları geriletti.
Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinden ceviz fiyatındaki artış dikkati çekerken, diğerlerinin fiyatı değişmedi. Çay fiyatındaki artış bu ay etikete yansıdı. Baharat (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatı yine aynı kaldı. Şeker ve tuz ile bal, pekmez fiyatı aynı kalırken reçel fiyatı arttı. Ihlamur ve salça fiyatı bu ay yine değişmedi.
∴
TÜRK-İŞ‘in hazırladığı Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Araştırması Raporu Eylül 2019 verilerinin yer aldığı raporu sizler için analiz edip aktardık. Detaylı değerlendirmelerin yer aldığı Türk-İş raporlarını her ay eş zamanlı olarak sizlerle paylaşmayı sürdüreceğiz.
Bir önceki aya dair raporu okumak için tıklayın
Güncel makaleler, sektörel haberler ve ücretsiz etkinlikler için mail listemize abone olun.