Mehmet Çelik İle Tasarım Üzerine Röportaj

Hız ve kaliteye ihtiyaç duyan girişimlerin, tasarım süreçlerine değer katan Optima Studio Kurucusu Mehmet Çelik ile tasarım üzerine bir röportaj gerçekleştirdik.

Branding Türkiye’nin “Duayenlerle Röportaj” serisinde bu kez startup’ların tasarım süreçlerine eşlik eden çizgi üstü tasarımlarıyla öne çıkan ve “Tasarımın sorunları çözmek için var olduğuna inanıyoruz . Tasarımın iş hedeflerinize, büyümenize ve müşteri ihtiyaçlarınıza hizmet etmesi gerekir.” anlayışında olan Optima Studio’nun Kurucusu Mehmet Çelik ile Marka Kimliği, UI/UX Tasarımı ve Pitch Deck Sunumu odağında kapsamlı bir söyleşi gerçekleştirdik.

Görsel bir çağda yaşıyoruz. Tarih boyunca genellikle mimari ve sanatla ilişkilendirilen görsellik olgusu artık, iş ve ekonominin de temel dinamiği oldu. Bu konuda ne düşünüyorsunuz? Daha açık sormak gerekirse tasarımın markalaşmaya etkisi nedir?

Mehmet Çelik: Kesinlikle görsel bir çağda yaşıyoruz ki aslında hep görsel bir çağda yaşıyorduk. Tasarım temelde bir sorun çözmek için vardır. Markalaşma çerçevesinde de bir çok soruna tasarımda çözüm bulabilmekte. İlkin marka özelinde logo kavramını ele alalım. Logo dediğimiz tasarım ürünü temelde; bir olgu, kalt, takım, siyasi parti ya da şirketin ilk imajını tek bakışta tüketilebilir, algılanabilir ve akılda kalası bir öz şekle indirgemeyi amaçlar. Üzerinde o markayı taşıyan ya da o markanın bayrağını tutanların o takımlı, markalı ya da o kalttan olduğunu kısaca anlatmasını sağlayan bir semboldür. Bu bağlamda da evet kesinlikle tasarım markalaşmayı sağlamak için etkili bir araçtır.

İçerik, materyal veya ortama göre farklılık gösterse de temelde “iyi tasarım”ın bir çerçevesi vardır diye düşünüyorum. Bu noktada sizin görüşlerinizi de almak isterim. Sizce iyi tasarım nedir? Bunu kavramsal düzeyde yahut iş süreçleri açısından değerlendirmenizi istesek ne dersiniz?

Mehmet Çelik: İyi tasarım sorun çözen, sorun yaratmayan tasarımdır. Burada iyi tasarımı tanımlarken Dieter Rams’tan alıntı yapmamak neredeyse imkansız. Dolayısıyla onun ortaya koyduğu temel 10 ilke benim için iyi tasarım tanımı şekillendiriyor.

1- İyi tasarım yenilikçidir.

2- İyi tasarım, bir ürün kullanışlı hale getirir.

3- İyi tasarım estetiktir.

4- İyi tasarım, bir ürünü anlaşılır kılar.

5- İyi tasarım göze batmaz.

6- İyi tasarım dürüsttür.

7- İyi tasarım uzun ömürlüdür.

8- İyi tasarım kapsamlıdır, en ince detayına kadar düşünülmüştür.

9- İyi tasarım çevre dostudur.

10- İyi tasarım, mümkün olduğunca az tasarım demektir.

Peki konuyu startup ekosistemine getirecek olursak bir girişimin büyüme yolculuğunda tasarım hangi konumda yer alıyor?

Mehmet Çelik: Burada tasarım özellikle 2 temel konuda devreye giriyor. Birincisi bu kadar rekabetçi bir ekosistemde ayrışmak için bir araç. İkinci olarak da özellikle inovatif ve karmaşık fikirlerin hem yatırımcı hem de müşteriye doğru ve etkili bir şekilde anlatılmasını sağlamak. Bu bağlamda kesinlikle büyüme yolculuğunda çok önemli bir alan olduğunu söyleyebilirim. Stripe gibi tasarım merkezli şirketler buna özellikle iyi bir örnek.

Ben birçok ağda mentor olarak yer alıyorum ve bu nedenle de çok çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren yüzlerce farklı girişimle görüşme şansım oldu. Neredeyse hepsinin ortak problemi tasarımdı. Kurumsal kimliğinden web sitesine, sosyal medyasından sunum dosyasına kadar oldukça basic düzeyde bir çizgiyle hazırlanmış tasarımlar gördüm. Bu durum girişimi eksiye düşürüyor ancak girişimciler tasarıma hala çok önem vermiyor. Sizce neden?

Mehmet Çelik: Aslında burada aslında sunmak, takdim etmek konusunun öneminin anlaşılmamasından kaynaklı olduğu kanaatindeyim. Kimi girişimler ben ürünümü teknik olarak hazırlayayım zaten alacak olan bulur alır diye düşünüyor ancak dünya hiç öyle işleyen bir yer değil. Ürününüzü en güçlü şekilde tasarlamalı ve en güçlü şekilde hem müşteriye hem paydaşlarınıza sunmalısınız.

Bu arada bazı girişimler, ürün tasarımı konusunda da çok eksikler. Yani o girişimin özünü ve kuruluş amacını oluşturan ürün ya da ürünlere dair tasarımlarda da eksiklere rastlıyoruz. Ancak bu noktada dahi girişimciler tasarıma odaklanmıyorlar. Bu durumu nasıl yorumlarsınız?

Mehmet Çelik: Aslında yukarıda verdiğim cevapla aynı çerçevede değerlendiriyorum. Burada teknik olarak bir ürünü üretmenin yeterli olacağı kanaatindeler. Ancak iyi tasarlanmayan ürünü kimse kullanmaz kullanan da memnun kalmazsa çoğunlukla ikinci şansı vermez.

Tasarımla çok ilişkili olan “kullanıcı deneyimi (UX)” kavramı şirketlerin bir numaralı gündemi olması gerekirken böyle bir hassasiyete rastlamıyoruz. Oysa dünya devi birçok şirket tüm büyüme planını bu kavramı baz alarak planlıyor. Sizce Türkiye’de neden öyle değil?

Mehmet Çelik: Burada Türkiye’de böyle değil olarak değerlendirmek çok doğru olmayacaktır. İnanın Amerika’da çalıştığımız şirketlerde dahi aynı durum gerçekleşiyor. Burada aslında doğru örneklerle karşılaşıp fayda etkili anlatıldığında ikna olacak bir kitle var. Ancak hayatta kalma ve hızlıca sermayeye ulaşma gayesiyle bu önemli konular es geçilebiliyor.

Girişimcilik özelinde çok konuştuk ama bir girişim için hayati önem taşıyan ancak genelde yatırım sürecinde gündeme gelen pitch deck hakkında bilgi verir misiniz? Örneğin pitch deck nedir? Etkileyici bir pitch deck hazırlarken nelere dikkat edilmelidir?

Mehmet Çelik: Burada aslında içeriğinde bulunması gereken sayfaları bir taslakta özetledim (buradan inceleyebilirsiniz). Onun dışında ise her pitch-deck o konu ile minimum bilgiye sahip kişinin inceleyeceği düşünülerek hazırlanmalı. Ne kadar basit olursa o kadar kolay anlaşılır ve karara varması da o kadar pürüzsüz olur. Girişimcilerin pitch-deck hazırlarken düştükleri en büyük hata aslında yatırımcının gözünden konuya bakamaması oluyor.

Tasarım öyle bir konu ki anlattıkça anlatılır. Ama biraz Optima Studio’dan bahsedelim. Ne zaman kuruldu? Belki de en önemlisi niye kuruldu? Siz de bu açıdan baktığımızda bir girişimcisiniz aslında. Bu girişimi hayata geçirirken temel motivasyonunuz neydi?

Mehmet Çelik: Tabi, Optima Kasım 2023’de kuruldu. Biz aslında teknoloji sektörünü seven, startup kültürüyle büyümüş ve bu kültüre hizmet etmek isteyen bir grup profesyoneliz. Temel motivasyonumuzda ve vizyonumuzda teknolojik gelişimi ivmelendirmek var. İnsanlığın şu an ve gelecekteki sorunlarının büyük bir kısmını hızlı bir teknolojik gelişimin çözeceği kanaatindeyiz.

Ajans olarak odaklandığınız alanlar var. Bunları kısaca anlatır mısınız? Optima Studio neler yapıyor? Kurumlara ve girişimlere hangi alanlarda hizmet sağlıyorsunuz?

Mehmet Çelik: 3 ana kategoride hizmet veriyoruz. Markalama, Sunum Tasarımı, UI/UX. Girişimlere baştan sona temellerini atmaları için faydalı oluyoruz. Hızlandırma programları ile de sık sık çalışarak hızlı programlarla girişimlere katkı sağlıyoruz.

Okuyucu kitlemiz arasında kariyerini tasarım alanında sürdürmeye niyetli üniversiteliler de var. Onlara rehberlik edecek birkaç öneri alabilir miyiz?

Mehmet Çelik: Birazcık karamsar gelebilir ilkin ama benimle kalın. Operatör tasarımcı döneminin sonuna geliyoruz tasarımcı arkadaşlar. Yaptığınız işlerde her zaman yarattığınız ekonomik ve iş faydasını algılamaya çalışın. Sadece “görsel” tasarlayarak hayatta kalmanın ve ayrışmanın zor olduğu bir dönemdeyiz. Ama girişimleri tasarlayabilir, işletmeleri tasarlayabilir, teknolojilere yeniden şekil verebilirsiniz. Buradaki zanaatınızı tek düzlemde heba etmeyin derim. Olabildiğince ilgi alanınızda etki alanınızı büyütün.

Keyifli bir röportaj oldu Mehmet Bey. Teşekkür ederim. Bitirmeden önce Branding Türkiye okuyucularına ve aslında startup ekosistemine tasarım özelinde söylemek istediğiniz bir şeyler var mı?

Mehmet Çelik: Çok teşekkür ederim, zaman ayırıp okuyan Branding Türkiye okuyucularına teşekkür ederim. Ekosistemde de tasarım ve startup kesişiminde konuşmak ve danışmak isteyen herkesi Mehmet@optima.studio mail adresine beklerim. Esen kalın, tasarımla kalın.

Mehmet Çelik Hakkında

Mehmet Çelik; 96’nın kavurucu sıcaklarında Antalya’nın güzide ilçesi Manavgat’ta doğmuş bir yörüktür. Erken yaşlarından itibaren sinemaya, oyunlara ve bilgisayara yoğun ilgisi onu oyunları kişiselleştirmeye, film posterleri tasarlamaya oradan da grafik tasarıma götürdü. YTÜ’de Mimarlık okumak için geldiği İstanbul’a aşık oldu. Bölümüne 1. Girip ilk de o çıktı. Üniversiteye 3. Sınıfta bırakıp arkadaşlarıyla dijital ajans kurdu. Şimdi ise eşi ile birlikte Optima’da girişimlere tasarım hizmeti veriyor. Teknolojiye, yapay zekaya ve sürekli gelişime takıntılı olduğu için yer yer çevresi tarafından kafa açmakla yargılansa da halinden memnun, mutmain bir bireydir.