İletişim Nedir? İletişim Neden Önemlidir? İletişim Türleri Nelerdir?

Bütünleşik pazarlamanın önemli bir öğesi olan iletişime dair nedir / nasıl odaklı yazmış olduğum bu makale aynı zamanda Branding Türkiye’deki ilk makalem. O halde hızlıca başlayalım ve “İletişim Nedir?”, “İletişim Neden Önemlidir?”, “İletişim Türleri Nelerdir?” sorularına yanıt verelim.

Hayatımızda büyük bir yer edinen iletişim; ilkel çağlarda jest ve mimiklerle, el kol hareketleriyle, şekiller ve seslerle sağlanıyordu. Günümüzde ise iletişim bambaşka bir hal aldı. Branding Türkiye’deki ilk yazımda iletişim kavramının “nedir”inden bahsetmek istedim. Kısacası bu makalede “İletişim Nedir?”, “İletişim Neden Önemlidir?” gibi konulara değineceğiz. Ayrıca “İletişim Türleri Nelerdir?”, “İletişim Şekilleri Nelerdir?” konularına da değineceğiz

İletişim Kavramının Tarihi

İletişim aslında kavram olarak kullanıma girdiği 19. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar mektup, telefon, telgraf gibi basit düzeydeki iletişim araçları bağlamında ele alınmış ve bireyler arasında, söz konusu araçlar yoluyla gerçekleştirilen ileti alışverişi olarak tanımlanmıştır. Eskiden beri yapılan bu basit tanım, iletişim olgusuna bakış açısının da aynı oranda basit olmasına zemin hazırlamıştır.

İletişimin ne olduğuna, nasıl işlediğine ilişkin ilk görüşlerin belirlenmesine çoğunlukla bireyler arası yüz yüze iletişim ve telefon, telgraf gibi yine bireyler arası iletişimde kullanılan araçlar ile gerçekleştirilen iletişim araçlarının temel alındığı gözlemlenmiştir.

Zaman içerisinde iletişimin düz bir şekilde ilerlemediği anlaşılmış, çeşitli dinamiklerin ögelerin, etmenlerin etkisiyle, sanıldığından daha çok daha çetrefilli yollardan geçtiği saptanmıştır. Bunun sonucunda da iletişime dair araştırmacılar, akademisyenler ve sektör profesyonelleri tarafından birçok tanım ortaya atılmıştır.

Örneğin Charles H. Cooley iletişimi; “insan ilişkilerinin içerisinde var olduğunu ve geliştiği bir mekanizma” olarak tanımlarken, insanlar arası etkileşime de dikkat çekmektedir.

Taymaz’a göre ise iletişim; “toplumsal bilimler arasında bir bilgi, anlam, duygu ve düşünce alışverişi”dir.  Tanımlardan da anlaşıldığı gibi toplumun birimleri arasındaki her türlü alışveriş iletişimle sağlanabilmektedir. İki birim arasında kurulamayan ya da yanlış işleyen bir iletişim süreci bilgi, anlam, duygu ve düşünce alışverişinin akışına engel olmaktadır.

İletişim Nedir?

En genel anlamıyla iletişim: ‘’Kaynak ve alıcı arasındaki bilgi alışverişi, bilgi aktarma ve iletiye ortak bir anlam kazandırma süreci” olarak tanımlanır. İletişim sözcüğü Latince kökenli olmakla beraber communication sözcüğünün karşılığıdır.

İnsanlar sosyal çevrede sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürmek için çevresindekilerle iletişime geçer. Ayrıca ruhsal – bedensel ihtiyaçları gidermek için iletişim oldukça gereklidir. Doğanın kanun ve kurallarını sağlıklı işletebilmek, hayatta kalma mücadelesinde başarıyla ayrılmak için de iletişim vazgeçilmezdir.

∴

Hiçbir varlık mükemmel değildir. Bu yüzden dünyada bulunan bütün varlıkların hiçbirinin yapısı ve doğası gereği istek ve ihtiyacı bitmez. İletişim dediğimiz olay sadece iki dudağımız arasından dökülen kelimeler değildir. Bir hayvanın canının acıdığını söylemesi için gözlerinden akan yaşlar ve acı bir ses tonu ile bağırması,bir bebeğin karnının acıktığında ağlaması ve telefona kurmuş olduğumuz alarmın sabah çalması ile uyan sinyalini vermesi,  bunların hepsi bir iletişim biçimi olarak kendini göstermektedir.

Bazı işaretler, sesler bizlerde konumlandırılmış bir hale gelmiştir. Gök gürlemesi ile birlikte yağmurun yağacağı, korna sesleri ile üzüntü ve sevincimizi belli etmemiz bu izlenimler ile olayları görmeden, sadece işiterek ne olacağına dair aklımızda bir şeylerin belirmesi de,bize bir iletişim biçimi olarak da göstermektedir.

İletişim Türleri Nelerdir?

Sözlü İletişim Türleri

Toplumsal yaşamın her alanında ve özellikle meslek yaşamında herkesin kullanmak zorunda olduğu bir iletişim türü olarak karşımıza çıkmaktadır.

Yüz yüze görüşmeler, sözlü bilgilendirme, hitaplar, telefonla yapılan görüşmeler, eğitim kursları, resmi konuşmalar ve uyum programları gibi çeşitli biçimde sözlü iletişim kurulur. Sözlü iletişimin en önemli unsuru dildir.

Sözlü iletişimi doğru kullanabilmek içinse; konuşma, dinleme, soru sorma ve geri bildirim konularında gelişmek gereklidir.

Son yıllarda işe alınan bireylerde, güzel konuşma, özellikle aranan bir nitelik olmuştur. Konuşmacı, sorulan soruların cevabını verebiliyorsa, kime ne söyleyeceğini, nasıl söyleyeceğini biliyor ve söyleyeceklerinin önemli olduğunu bilerek konuyu önemsiyorsa, konuşmasında başarı sağlayacaktır.

Sözsüz İletişim

Konuşmak bir iletişim için yeterli tek unsur değildir. Şayet öyle olsaydı insanların ne söylediğinden çok nasıl söylediğine önem vermezdik. Ellerini yumruk yapmış, dişlerini sıkan bir insanın size sevdiğini söylemesine ne kadar inanırdınız?

İletişimin birincil aracı dildir; ancak mesajın gönderilmesinde ve alınmasında, iletişime katkı sağlayan başka faktörlerde bulunmaktadır. İletişim yüzdeki anlamları, göz hareketlerini, duruşu, giyimi, ses tonunu da içerir. Duygu ve düşüncelerin kelimelere dökülemediği durumlarda bir bakış veya bir baş hareketi yahut bir jest ya da bir mimik binlerce kelimeden fazla anlam taşımaktadır.

Yazılı İletişim

Mesajların karşı tarafa yazı dili kullanılarak aktarıldığı iletişim türüne yazılı iletişim denir. Bu iletişimin araçları mektuplar, raporlar, özetler, makaleler, tutanaklar, basın bildirileri, notlar, gazeteler, el kitapları ve broşürler, afiş, ilan ve bültenler ve elektronik ortamda gönderilen çeşitli yazılı mesajlardır.

İletişim Şekilleri 

• Kişinin Kendisi ile iletişimi (İçsel İletişim): Kişinin kendi başına yaşamının her anında ve her mekânda yaptığı iletişimdir. Kişi kendisi ile iletişim yaparken düşünür; kendisiyle ve başkalarıyla konuşur.
• Kişiler Arası İletişim: İki kişi arasında genellikle yüz yüze ilişki şeklinde gerçekleşen iletişimdir. Bu iletişim ya fiziksel olarak aynı ortamı paylaşın iki kişinin iletişimi biçiminde gerçekleşir (yüz yüze iletişim) ya da farklı ortamlardaki kişiler arasında herhangi bir iletişim aracı ile gerçekleşir.
• Grup iletişimi: Kişiler arası iletişimin en önemli yanını grup iletişimi oluşturur. Grup iletişimi iki veya daha fazla kişinin birbirlerini etkiledikleri ve birbirlerinden etkilendikleri bir iletişim şeklidir.
• Örgütsel iletişim: Bu iletişim örgütte, gündelik faaliyetlerin yürütülmesini sağlamak ve örgütsel amaçları gerçekleştirmek amacıyla, örgütün unsurları arasında (iç çevre) ve örgütle dış çevre arasında bilgi ve düşünce alış verişidir.
• Kitle iletişimi: Bir kitlesel araçla -söz gelimi televizyon, radyo, duvar panoları veya sinemalarla- oluşan iletişimdir. Kitle iletişim araçları; çok sayıdaki alııya ulaşmayı ve iletişim kurmayı sağlayan araçlardır. Bunlara örnek olarak; gazete, dergi, televizyon, radyo, sinema, video ve yeni iletişim teknolojileri yani sosyal ağlar (Facebook, Twitter, Youtube, Instagram, Linkedin vs.), wikiler, sözlükler, forumlar vs. gösterilebilir. Kitle iletişimini etkileyen bazı faktörler vardır. Bu faktörler; nitelikli kadronun bulunmaması ya da eksikliği, teknolojinin etkin ve verimli bir şekilde kullanılmaması, ekonomik sorunlar, kamuoyunun beklentilerine uygun programların yapılamaması, yasal sınırlılıkların olması vb. olarak sıralanabilir.