Facebook Nedir? Neden Önemlidir? Facebook'un Özellikleri Nelerdir?

Güncel verilere göre 2 milyar kullanıcısıyla Facebook, dünyanın en popüler ve en çok kullanıcıya sahip sosyal ağı olma özelliği taşıyor. Bu makalede “Facebook Tarihi”ne değineceğiz. Ayrıca “Facebook Nedir?”, “Facebook Yöneticileri Kimlerdir?”, “Facebook Nasıl Kullanılır?”, “Facebook İstatistikleri Nelerdir?”, “Facebook Niye Önemlidir?”, “Facebook’un Özellikleri Nelerdir?”, “Facebook İle İlgili Son Gelişmeler Nelerdir?” sorularına da yanıt vereceğiz.

Popüler sosyal ağ Facebook ile ilgili tüm detayları barındıran bu makalede “Facebook’un Tarihi” ile ilgili detaylardan ve “Facebook Nedir?” sorusundan başlayarak kapsamlı bir Facebook analizi yapacağız. “Facebook İstatistikleri”nin de yer aldığı makalenin Facebook hakkında her şeyi barındırmasından dolayı “A’dan Z’ye Facebook” şeklinde özetlemek mümkün. Şimdi sözü fazla uzatmadan konuya giriş yapabiliriz.

Facebook Tarihi

Facebook Nedir? konusuna gelmeden önce günümüzün en popüler sosyal ağı Facebook’un tarihçesine değinmemiz gerektiğini düşündük. O yüzden makalemizin ilk başlığı Facebook Tarihi oldu. İşte başlıyoruz.

Facebook, 4 Şubat 2004 tarihinde Harvard Üniversitesi’nde okuyan Mark Zuckerberg isimli öğrenci tarafından “The Facebook” adıyla kuruldu. Facebook ilk zamanlar Harvard Üniversitesi‘nde öğrenim gören öğrencilerin kendi aralarındaki iletişim sağlaması ve birbirleriyle bağlantı kurması amacıyla kurgulanmış ücretsiz bir web sitesiydi. Ancak kısa zaman içerisinde The Facebook, kullanıcıların beğenisini toplamıştı. Bu da siteyi, Harvard Üniversitesi dışında da popüler hale getirmiştir.

Harvard Üniversitesi’nden Tüm Dünyaya

Mark Zuckerberg adlı öğrenci tarafından kurulan Facebook Harvard Üniversitesi’ni kısa sürede aşarak bölge eyaletlerde ve nihayetinde tüm Amerika’da kullanılmaya başlamıştır. Harvard Üniversitesi’nin ardından Boston ve çevresindeki okulları da içine alan Facebook, 2 ay içerisinde Ivy Ligi okullarının tamamını kapsadı. İlk sene içerisinde de; Amerika Birleşik Devletleri’ndeki tüm okullar Facebook’taydı.

Üniversite arkadaşlarını bulmaya yönelik bir site olarak yayına başlayan Facebook’ta önceleri üyeler yalnızca bağlı oldukları okulun e-posta adresiyle (.edu, .ac.uk, vb.) Facebook’a üye olabiliyorlardı. Daha sonra siteye liseler ve bazı büyük şirketler de katılınca 11 Eylül 2006 tarihinde Facebook tüm e-posta adreslerine açıldı.

Facebook’un Amacı Nedir?

Facebook’un başlangıçtaki nihai amacı ya da hedefi insanların eski okul arkadaşlarıyla bağlantıya geçmesini iletişim kurmasını sağlamaktı. Facebook kullanıcıları arkadaşlarıyla iletişim kurmak için not, durum güncellemesi, fotoğraf, video vb. öğeleri kullandılar. Bu da “sosyal paylaşım sitesi” kavramını doğurdu. Bu gelişmelerin ışığında Facebook’un üye sayısı kısa sürede 5.5 milyonu aşmıştı.

Milyar Dolar Değerinde Mecra

Kısa sürede hızlı bir büyüme kaydeden ve markalaşan Facebook’a ilk teklif Viacom tarafından yapılmıştır. Teklif edilen tutar ise 975 milyon dolardır. Eylül 2006’da ise Yahoo, 1 milyar dolar teklifte bulunmuştur. Aynı yılın Ekim ayında ise; Google, YouTube’u satın aldıktan sonra, Facebook için 2,3 milyar dolar teklifte bulunmuştur. 24 Ekim 2007’de Microsoft, Facebook’un %1,6’lık hissesini 240 milyon dolar ödeyerek satın almıştır. Google ve diğer şirketler de benzeri bir yöntemle Facebook hisselerine yönelmiştir.

Facebook yöneticilerinden Peter Thiel ise Facebook’un iç değerinin 8 milyar dolar olduğunu ve proje gelirlerinin 2015 yılı için 1 milyar dolar olduğunu söylemiştir.

FarmVille Etkisi

2008 yılına gelindiğinde ise Facebook sunduğu birçok hizmetin yanında Farm Ville gibi popüler oyunlarla popülaritesini korudu ve sürdürdü. Aynı sene içerisinde insanların birbirlerini Facebook’u kullanmaya davet etmesi ile beraber Facebook’un kullanıcı sayısı 2 katına çıkmıştır. Bu da sitenin üye sayısının toplamda 10 milyonu aştığı anlamına gelmektedir.

Like Kültürü

2009 yılında Facebook, kullanıcıları “like” özelliği / kavramı ile tanıştırdı. Bununla birlikte “like” kavramı günümüz popüler kültürünün yadsınamaz bir gerçeği, ifadesi haline geldi. Bir nevi like kültürü oluştu denilebilir. Facebook, bu kültürün oluşmasında ve hayatımıza like etmek gibi deyimler girmesinde önemli rol oynamıştır.

∴

Facebook, 2010 senesinde, Alexa istatistiklerine göre dünyanın en fazla ziyaret edilen 2’inci sitesi olmuştu. Dünya çapındaki başarıları katlanarak artan Mark Zuckerberg ise o sene Time Magazine tarafından ‘’Yılın Adamı’’ seçildi. Facebook tüm bu gelişmelerin ışığında 2010 yılını 500 milyon kullanıcı ile kapatmıştır.

Dünyanın Büyük Bölümü Facebook Kullanıyor

2013 yılına gelindiğinde dünya nüfusunun önemli bir kısmı Facebook kullanmaya başladı. Bu dönemlerde Facebook sadece bireysel kullanıcıların değil, reklamcıların ve marka değerini arttırmak isteyen firmaların da odak noktası haline gelmişti. Burada dikkat etmemiz gereken konu ise iletişim, fotoğraf paylaşımı, bilgi aktarımı gibi sosyal kullanımlarının dışında Facebook’un ekonomik anlamda kazanç elde etmek isteyen firmalar ve markalaşmak isteyen şirketler için de uygun bir mecraya dönüşmesiydi.

Son 3 yıla (2016, 2017, 2018) baktığımızda Facebook bugün 2 milyardan fazla kullanıcısıyla dünyanın en çok ziyaret edilen siteleri sıralamasında ilk 3’tedir. Facebook günümüzde iletişim, fotoğraf / video paylaşımı, bilgi aktarımı gibi özelliklerinin ötesine geçip insanların anlamlı topluluklar oluşturduğu ve kriz anlarında dayanışma gösterdiği, sosyal sorumluluk projelerinin desteklendiği tam anlamıyla sosyal bir platform olmuştur.

Kriz Yardım Merkezi Örneği;

Sitenin sıradan bir sosyal mecra olmanın ötesinde farklı kullanıma da yatkın olduğunu bir örnekle anlatmak istiyorum. 2017 yılında Meksika’da meydana gelen depremde Facebook tarafından aktif edilen “Kriz Yardım Merkezi” aracılığıyla milyonlarca kişi güvende olduklarını yakınlarına duyurmuştu. Bununla birlikte Facebook, tekrar bir iletişim, fotoğraf paylaşımı, bilgi aktarımın ötesine geçip insanların anlamlı topluluklar oluşturduğu ve kriz anlarında dayanışma gösterdiği bir platform olarak karşımıza çıktı.

Aynı sistem, ülkemizde yaşanan terör ve deprem gibi üzücü kitlesel olaylarla ve kriz anlarında da devreye sokuldu ve insanlar güvende olduklarını Facebook aracılığıyla arkadaşlarına bildirdiler. Kısacası lokasyon fark etmeksizin dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşanan kitlesel ve olumsuz olaylara Facebook duyarsız kalmıyor. Bu da kullanıcı deneyimi açısından sosyal ağa artı puan katıyor.

Facebook Nedir?

Öncelikle bu mecraya neden Facebook adı verilmiş diye düşünenler için bir yanıtla başlayalım. Facebook, ismini “paper facebooks”tan alır. Bu form, Amerika’daki üniversitelerin / okulların; öğrencilerine, öğretmenlerine ve çalışanlarına doldurttuğu, onları tanıtan bir formdur.

Dünyanın en çok kullanıcıya sahip sosyal ağı olan Facebook’un birçok ülke ve kültürden üyesi bulunuyor. Dünya çapında 2 milyardan fazla kullanıcıya sahip olan sosyal ağ, 7’den 70’e dünyadaki tüm insanlara, toplumlara ulaşıyor. Üstelik o ülkenin dilinde yayın yaparak ve ücretsiz bir şekilde…

Bunlara ek olarak kullanımı kolay bir ara yüze sahip olması, sürekli yapılan güncellemeler ve iyileştirmeler Facebook’un popülaritesini nasıl artırdığını da gösteriyor. Zira Facebook yalnızca bir sosyal ağ değil. Bünyesinde birçok teknoloji şirketini ve sosyal ağı barındıran devasa bir yapıdır.

Facebook’un en temel amacı olan insanlar arasındaki iletişimi sağlamak aynı zamanda Facebook Nedir? sorusunu da özetlemektedir. Bu arada Facebook yalnızca bireysel kullanıcılar için değil işletmeler için de önemli bir platformdur. Hatta Facebook markalar için Facebook For Business alt yapısını kullanıma açmıştır. Kısacası barındırdığı kullanıcı sayısı ve reklam olanakları nedeniyle markalar, Facebook’u önemser hale gelmiştir.

Uzman Yorumu

Dijital Markalaşma Uzmanı ve Sosyal Medya Stratejisti Mürsel Ferhat Sağlam Facebook’u şöyle tanımlıyor;

“Facebook dünyanın en çok izleyiciye sahip televizyonudur. Facebook en çok dinleyiciye sahip radyosudur. Facebook dünyanın en çok okunan gazetesi, dergisi, kitabı, makalesidir. En önemlisi de Facebook dünyanın en kalabalık şehri ve hatta en kalabalık ülkesidir. Öte yandan Facebook dünyanın en işlek caddesidir. Böylesi bir mecrada hem kullanıcı olarak hem de bir işletme olarak yer almak tercih olmaktan çıkmış mecburiyet halini almıştır.”

Bu tanım Facebook’un misyonunu ve “nedir”ini özetliyor diye düşünüyorum. Son olarak tüm bunları baz alarak söyleyebiliriz ki Facebook, dijital pazarlamanın önemli bir dinamiği olan sosyal medya pazarlamasının da vazgeçilmez bir öğesidir. Kısacası Facebook’ta 3D (Doğru mesajı, doğru zamanda, doğru kişilere ulaştırma fenomeni) kolaylıkla uygulanabilmektedir. Teknik açıdan ise Facebook, web otoriteleri tarafından en başarılı Web 2.0 uygulamalarından biri olarak gösterilmektedir.

Facebook Logosu Neden Mavi?

Facebook hakkında her şeye değineceğimizi belirttiğimiz ve Facebook’un tarihi ile başlayıp Facebook Nedir? odağında devam ettiğimiz bu makalede birçok konuda bilgi verirken Facebook logosunun renginin neden mavi olduğuna değinmezsek olmazdı. O nedenle burada logonun rengiyle iddia edilenleri de aktarmak zorundayız. Facebook’un ağırlıklı olarak mavi olmasının nedeni Mark Zuckerberg’in renk körü olmasıymış. Kısacası Facebook’un mavisi, renklerin anlamlarından yola çıkılarak oluşturulmuş stratejik bir hamle değil. Deyim yerindeyse tamamen duygusal. 🙂

Facebook’un Özellikleri

Facebook bünyesinde gerçekleştirilen birçok aksiyon yer almaktadır. Bunlar aynı zamanda Facebook’un özellikleri arasında yer almaktadır.

Durum Güncelleme

Facebook’ta paylaşım çubuğu üzerinde “Ne Düşünüyorsun Branding Türkiye?” şeklinde bir ifade yer alır. İşte burada herhangi bir ek (fotoğraf, video, not, gif, yer bildirimi vs.) olmadan paylaşılan içerikler durum güncellemesi olarak adlandırılmaktadır. Emojilerle zenginleştirebileceğiniz bu içerikler metin (harf, rakam) ağırlıklıdır.

Fotoğraf / Video Özelliği

Facebook’ta fotoğraf, video, gif (hareketli resim) paylaşma özelliği bulunmaktadır. Fotoğraflarda ve videolarda düzenleme yapma imkanına sahibiz. Bu içerikleri herkese açık yapabildiğimiz gibi sadece arkadaşlar seçeneği de bulunmaktadır. Kısacası gizlilik ayarı kullanıcının inisiyatifindedir. Ayrıca daha düzenli ve kreatif olması açısından bu içerikleri fotoğraf albümü ve oynatma listeleri şeklinde de paylaşabilmek mümkün.

Poke (Dürtme) Özelliği

Facebook kullanıcılarının birbirleriyle iletişime geçmesi için tasarlanmış farklı bir iletişim yöntemi.

Mesajlaşma

Kullanıcıların birbirlerine yazılı, görsel ve sesli mesaj göndermesini sağlayan iletişim biçimidir. Facebook Messenger uygulaması aracılığıyla bu iletişim gerçekleşmektedir. Bu uygulama, başta Facebook ile entegre iken sonradan uygulamaya Facebook üyeliğinin gerekmemesine dair bir özellik getirilmiştir.

Etkinlik

Çeşitli eğitim ve eventlerin oluşturulmasını sağlayan özelliktir. Facebook’ta bir etkinlik oluşturmak, herhangi bir mecraya göre çok daha kolaydır. Aynı zamanda buradaki etkinlik duyuruları daha hızlı büyüyebilmektedir. Üstelik Facebook oluşturulan etkinliğe kimin katılıp-katılmayacağı gibi bilgileri de sunuyor. Davetiye kartları out of date olmuş durumda..

Canlı Yayın Özelliği

Bu özellik sayesinde anlık olarak çekim yapabilir ve arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz. Hatta arkadaş listenizde olmayan kişilerin de canlı yayını izlemesini sağlayabilirsiniz.

Hikaye Paylaşımı

Snapchat’e ait bir özellik olan fakat Facebook tarafından da kullanılan story özelliğiyle 24 saatlik gönderiler oluşturabilir ve bunları arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz. Yalnızca Facebook ana sayfasında değil aynı zamanda Messenger uygulamasında da story bulunmaktadır.

Pazar Yeri

Mayıs 2007 itibarıyla; Facebook Marketplace (Facebook Pazar Yeri) uygulamasıyla; satılık eşyalar, kiralık/satılık ev, işler ve diğerleri olmak üzere bir market ortamı yaratmış ve burada kullanıcıların birbirleriyle alışveriş yapmasını sağlamıştır. Bu hizmetleri ücretsizdir. Facebook’un fotoğraflar uygulamasıyla kullanıcılar kendilerinin ve arkadaşlarının resimlerini paylaşmaktadır. Bu hizmetten özellikle üniversite öğrencileri yararlanmaktadırlar. Birçok öğrenci kitap ve okul eşyalarını Facebook dolayısıyla satmaktadırlar. Ayrıca kiralık daireler ve evler de Facebook dolayısıyla markete konmuştur.

Facebook Uygulamalar

24 Mayıs 2007 itibarıyla Facebook, Facebook Platform adını verdiği altyapısı ile geliştiricilerin Facebook ile etkileşimli uygulamalar yaratmasına olanak sağlamıştır. Uygulamalar, Facebook API ile kolayca geliştirilebilir.

Diğer

Facebook, bünyesinde birçok özelliği barındırmaktadır. Bunları “Diğer” başlığı altında maddeler halinde vermek istedik;

His / Hareket
Video İzleme Partisi
Ürün Etiketleme
Anket
Facebook Gruplar
Facebook Sayfalar
Facebook Reklamları
İş Fırsatları
Bağış Kampanyaları
Anılar
Tavsiyeler
Hava Durumu
Yakınlardaki Reklamlar
Alım Satım Grupları
Oyunlar
Teklifler

Farklı bir makalede Facebook’un özelliklerini tek tek açıklamayı planlıyoruz. O nedenle bu kısmı kısaca geçtiğimizi belirtmek isterim.

Facebook Yönetimi Kimlerden Oluşuyor?

Mark Zuckerberg Kurucu ve CEO
Dustin Moskovitz Kurucu Yardımcısı ve Mühendislikten Sorumlu Başkan Yardımcısı
Sheryl Sandberg COO
Owen Van Natta Finanstan Sorumlu Müdür (CFO), Operasyon
Matt Kohler Başkan Yardımcısı – Strateji ve İşletme Operasyonu
Chris Hughes Kurucu Yardımcısı
Peter Thiel Yatırımcı
Chamath Palihapitiya Başkan Yardımcısı – Pazarlama ve Operasyonlar
Gideon Yu Finanstan Sorumlu Müdür
Li Ka-shing Yatırımcı
Marc Samwer Yatırımcı
Alexander Samwer Yatırımcı
Eduardo Saverin Kurucu Üye

Facebook İstatistikleri

2004’te Mark Zuckerberg tarafından Harvard Üniversitesi öğrencilerinin birbirlerini bulması için kurulan ve bugün 2 milyarın üzerinde kullanıcıya sahip olan Facebook’a dair istatistikleri sizler için derledik. Bu makalede Facebook’a dair birçok detaya yer verdiğimiz için “Facebook İstatistikleri” ile ilgili güncel verileri sizlere farklı bir makalede aktardık. Okumak için buraya tıklayın.

Facebook İle İlgili Son Gelişmeler

Facebook hemen her hafta farklı bir gelişmeyle medyanın gündeminde oluyor. Kurulduğu günden bugüne dek yüzlerce, binlerce hatta on binlerce haberin yazıldığı Facebook’a dair son gelişmeleri anlık takip etmek için Branding Türkiye’yi takip etmenizi öneririz. Facebook etiketiyle arama yaparak ya da buraya tıklayarak Facebook’a dair son güncel gelişmeleri öğrenebilirsiniz. Ayrıca sayfamızın sol alt kısmındaki ikona tıklayarak Push bildirimini aktif edebilirsiniz.

Sizler için derlediğimiz ve önemli sayılan son haberlerden bazılarını sizler için paylaşıyoruz. İşte Facebook ile ilgili son gelişmeler;

TBH (yani To Be Honest)

Facebook; 2012 yılında 1 milyar dolara popüler fotoğraf / video paylaşım mecrası Instagram‘ı satın aldı. Ardından 2014’te 450 milyon kullanıcısı olan popüler mesajlaşma uygulaması Whatsapp‘ı 19 milyar dolara satın aldı. Bu iki büyük satın almanın ardından Facebook yeni bir satın alma daha yaparak bünyesine TBH (yani To Be Honest) uygulamasını ekledi.

Yeni Zaman Birimi: Flick

Yaptığı satın almalar dışında ilgi çeken haberlere de imza atan Facebook en son “Flick” yani “kare anı” kelimesinin İngilizcesi olan “Frame Tick”in kısaltmasından türettiği yeni bir zaman birimi ile karşımıza çıktı. Flick, FPS (“Frame Per Second” yani bir saniyede kaydedilen ya da gösterilen kare sayısı) sisteminin yetersiz kalmasından dolayı icat edildi. Bilgilere göre bir Flick, saniyenin 705 milyon 600 binde biri olacak. Kısacası bu zaman diliminin günlük hayattaki kullanımı ideal olmamakla birlikte programcılar için çok yararlı olacak.

Marka ve İşletmelere Kötü Haber

Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg’in Facebook’u daha kullanışlı hale getirmek için 2018 planları arasında insanlar arası “network”ün daha ön planda olması var. Bununla birlikte şirketler, işletmeler ve medyaların etkileşimi daha da düşeceğe benziyor. Bu da demek oluyor ki işletme sayfaları ön planda olmak için daha çok sponsorlu reklam vermek zorunda kalacaklar.

Zuckerberg, bir açıklamasında Facebook’un “daha az reklam, haber ve tanıtım içerecek şekilde” önemli bir değişim geçireceğini belirtmiş ve platformda çok sayıda hatanın ortaya çıktığını ancak bazen araçların kötüye kullanılmasının önüne geçemediklerini aktarmıştı.

Kripto Paraya Reklam Yasağı

Facebook tüm dünyanın dikkatini çeken bir yasakla gündeme geldi. Facebook, son dönemlerin en önemli para ve ekonomi odaklı teknolojik buluşlarından biri olan ve tüm ödeme sistemlerini alt üst eden “kripto paralar” ile ilgili reklamlara yasak getirdiğini açıkladı. Firma bu kararın Facebook ve Instagram için geçerli olduğunu belirtti. Bu yasağın amacının yanıltıcı reklamlarla oluşan dolandırıcılık faaliyetlerinin engellenmesi olduğu belirtildi.

Facebook Politikaları Değişti

Facebook politikaları değişti. Bunda Facebook’un son zamanlarda tüm dünyada yaşanan ırkçılık söylemlerinin Facebook’ta dillendirilmesi neden oldu. Konuya dair detaylı okuma yapmak için buraya tıklayın.

Facebook Sivil Toplum Programı

Dünya genelinde 2 milyardan fazla kullanıcıya sahip olan Facebook, yeni bir program başlattığını duyurdu. Popüler sosyal ağ; Türkiye’deki sivil toplum kuruluşlarını daha iyi destekleyebilmek ve sosyal bağışın önemine dair farkındalık oluşturmak amacıyla Facebook Sivil Toplum Programı’nı faaliyete geçirdiğini duyurdu. Konuya dair detaylı okuma yapmak için buraya tıklayın.

A’dan Z’ye Facebook’u Anlattık

Sosyal Ağlar temalı yazı dizimizin ilk makalesi olan “Facebook Nedir? Nasıl Kullanılır? Facebook’un Özellikleri Nelerdir?” başlıklı makalede dünyanın en popüler sosyal ağı hakkında a’dan z’ye tüm detaylara yer verdik. Buna göre Facebook Nedir? başta olmak üzere Facebook’a dair merak edilen tüm ayrıntıları buradan aktardık.

Böylece Facebook Tarihçesi ile başlayan makalemizde Facebook Nedir? ile devam ettik ve akabinde Facebook Neden Önemlidir? konusunu özetler nitelikte başlıklara yer verdik. Sonrasında ise Facebook İstatistikleri, Facebook’un Özellikleri, Facebook Yöneticileri gibi konulardan bahsettik. Sosyal Ağlar temalı yazı dizimizin bir sonraki makalesinde görüşmek üzere.

Branding Türkiye Facebook’ta