Dolar Gece Yarısı Neden Aniden Yükseldi?

Türkiye’de 25 Ağustos’u 26 Ağustos’a bağlayan gece yarısı saat 1:30 sularında dolar aniden yükselerek 6.38’i buldu. Aradan dakikalar geçtikten sonra tekrar düşüşe geçen dolar, sabah saatlerinden itibaren 5.80 bandında sabitlendi. Peki dolar gece yarısı neden aniden yükseldi?

25 Ağustos Pazar’ı, 26 Ağustos Pazartesi’ye bağlayan gece yarısı saat 1:30 sularında dolarda inanılmaz bir dalgalanma oldu. Dakikalar içinde yükselen ve sonra normal seyrine dönen Dolar’ın bu durumu herkesi şaşırttı. Ertesi sabah haftanın ilk iş günü olması sebebiyle birçok kişinin uyuduğu bir saatte gerçekleşen böylesi bir dalgalanma akla soru işaretleri getirirken, birçok kişi bunun bilinçli bir manipülasyon olduğunu düşündü. Peki doların gece yarısı aniden yükselmesinin gerçek sebebi neydi?

Dolar Gece Yarısı Neden Aniden Yükseldi?

ABD ile Çin arasında bir süredir devam eden ticaret savaşı piyasaları olumsuz etkilemeyi sürdürüyor. Tüm savaşlarda olduğu gibi iki ülke arasında yaşanan ticaret savaşı da ne yazık ki yalnızca iki ülkeyle sınırlı kalmıyor. Savaşın bedelini tabiri caizse tüm dünya ödüyor. En son dün gece yaşanan olayla dolar, Türkiye’de gece yarısı aniden ve şaşırtıcı bir şekilde yükseldi.

∴

Yaşanan bu dalgalanmanın nedenini herkes merak etti. Hatta Twitter gündemi gece 1:30 sularında tamamen Dolar/TL durumuna endekslendi desek yanlış olmaz. Detaylar ise dakikalar sonra ortaya çıktı. Dolar/TL’deki dalgalanma, ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşının son raddeye gelmesinin bir sonucu olarak yorumlandı. Böylece Dolar/TL Asya seansında sert yükseldi. Ancak kur, daha sonra gerçekleşen işlemlerde normal seyrine döndü. Olaydan 2 gün önceye gidersek Asya seansında Cuma günü ticaret savaşının bir yansıması olarak Yuan’da sert satışlar yaşanmıştı. Bu nedenle güvenli liman niteliğindeki varlıklara talep arttı. Bu da Dolar/TL’ye yansıdı.

Özetle, ABD ile Çin’in gümrük tarifelerini karşılıklı artırmaları güvenli liman olarak bilinen Japon Yeni’ne alım getirdi. Bu alımlar sonucu, Türk Lirası, Japon Yeni karşısında yüzde 12 değer kaybetti. Bu sert düşüşle birlikte, Japon yatırımcılar bu sene ikinci kez Türk Lirası pozisyonlarını boşaltmak zorunda kaldı. Sonu itibariyle Dolar/TL, Asya seansı başında kısa bir süreliğine 6.3953 seviyesine kadar çıktıktan sonra 5.80 seviyesinin üzerinde denge bulmaya çalıştı. Kur, TSİ 11:00’de Cuma günkü kapanışa yatay 5.7996’dan işlem gördü. (Bloomberg)

Flash Crash Mi Oldu?

Literatüre Flash Crash olarak geçen bu kavrama dair ön bilgi verip dün geceki olayın bir Flash Crach mi yoksa bilinçli bir manipülasyon mu olduğunu değerlendirelim

Flash Crash Nedir?

Ekonomi literatüründe Flash Crash olarak adlandırılan kavram; ani fiyat hareketleri şeklinde özetlenebilir. Son yıllarda borsalar ve benzer piyasalarda ortaya çıkan Karakutu Alımsatımları (Black Box Trading) veya Yüksek Frekanslı Alımsatım (High Frequency Trading) ve benzeri bilgisayarlı Algoritmik Alımsatım (Alghoritmic Trading) teknikleriyle ilişkilendirilmiştir. Terimin bir borsa kavramı olarak ortaya çıkarak literatürde yer alması ilk olarak New York Borsası’nda 6 Mayıs 2010’da görülen bir olayla başlamıştır. O gün New York Borsası’nda aniden 4,1 milyar Dolar tutarında işlem gerçekleşmiş; Dow Jones Endeksi 1000 puanı aşkın bir düşüş yaşamış, sonra da hemen hemen eski yerine gelmişti; üstelik bütün bunlar 15 dakikada olup bitmişti.

İşte bu olayın benzeri dünya borsalarında nadiren de olsa gerçekleşiyor. Dün gece de Türkiye’de yaşandı. Bu açıdan bakıldığında, gece yarısı deyim yerindeyse herkesi ayağa kaldıran Dolar/TL dalgalanması Flash Crash olarak yorumlanabilir.