Dijital Dünyanın Eşik Bekçisi Şirketleri

Avrupa Birliği (AB) tarafından “Dijital Dünyanın Eşik Bekçisi Şirketleri” açıklandı. Dijital Piyasalar Yasası kapsamında ilan edilen bu şirketlere ek olarak “Hizmet Kategorileri” ve “Sosyal Medya Kategorisinde Eşik Bekçileri”, “Aracı Hizmet Eşik Bekçileri” olmak üzere çeşitli listeler de yayınlandı.

Avrupa Birliği’nin dijital platformlar, sosyal ağlar ve teknoloji şirketlerini sıkı bir denetime tabi tuttuğu Dijital Piyasalar Yasası hem kamuyu hem kullanıcıları ve hem de şirketleri koruyan kapsamlı bir içeriğe sahip. Diğer bir ifadeyle; bu kapsamda gerçekleştirilen yasal düzenlemelerle hem rekabet piyasası güvence altına alınıyor hem de kişisel verilerin korunmasına ilişkin tedbirler alınmış oluyor. Tüm bu bilgilerin akabinde şimdi de AB tarafından açıklanan “Dijital Dünyanın Eşik Bekçisi Şirketleri”ne bir bakalım.

Dijital Piyasalar Yasası

Avrupa Birliği Komisyonu, Dijital Piyasalar Yasası kapsamında “Eşik Bekçisi” olarak ifade edilecek ürün ve hizmetleri geçtiğimiz günlerde kamuoyuyla resmen paylaştı. Yapılan açıklamayla birlikte yayınlanan listede dünyanın önde gelen şirketlerinin yer aldığını görmek mümkün. Buna göre aralarında Amazon, Apple, Microsoft, META, Google gibi dünya devi teknoloji şirketlerinin olduğu eşik bekçisi olarak tabir edilen şirketlerin ilgili hizmetlerini AB Yasalarına uyumlu hale getirmek için çalışma yapmaları gerekiyor.

Bu arada “eşik bekçisi” tabiri kavramsal olarak normal şartlarda medya için kullanılan bir terim. İnsanlara neyin gösterilip gösterilmeyeceğine karar veren otoriteler için kullanılan bu tabir şimdilerde AB’nin dijital platformlar ve teknoloji şirketleri için uygulayacağı yasal süreçler için gündemde. Daha açık ifade etmek gerekirse; sosyal medyada bir içeriğe etkileşim gösterdiğinizde bir süre genelde hep o ana tema etrafında içeriklere rastlamak eşik bekçiliği ile ilgili bir durum.

Dijital Dünyanın Eşik Bekçisi Şirketleri

Avrupa Birliği, Dijital Piyasalar Yasası bağlamında eşik bekçisi olarak tabir ettiği şirketleri açıkladı. İşte o şirketler;

Alphabet (Google çatı şirketi)
Amazon
Apple
ByteDance (TikTok geliştiricisi)
Meta (Eski Facebook)
Microsoft

Avrupa Birliği’nin Belirlediği Hizmet Kategorileri

Avrupa Birliği, Dijital Piyasalar Yasası bağlamında eşik bekçisi olarak tabir ettiği şirketler için yayınladığı hizmet kategorileri;

Sosyal medya
Aracılar
Reklamlar
İşletim sistemleri
İnternet tarayıcıları
Arama motorları
Video paylaşım platformları
Mesajlaşma hizmetleri (N-IICS)

Sosyal Medya Kategorisinde Eşik Bekçileri

TikTok
Facebook
Instagram
Linkedln

Aracı Hizmetler Kategorisinde Eşik Bekçileri

Google Maps
Google Play
Google Shopping
Amazon Marketplace
App Store
Meta Marketplace

Reklam Kategorisinde Eşik Bekçileri

Google
Amazon
Meta

İşletim Sistemleri Kategorisinde Eşik Bekçileri

Android
iOS
Windows

İnternet Tarayıcıları Kategorisinde Eşik Bekçileri

Chrome
Safari

Arama Motoru Kategorisinde Eşik Bekçileri

Google

Video Paylaşım Kategorisinde Eşik Bekçileri

YouTube

Mesajlaşma Uygulaması Kategorisinde Eşik Bekçileri

WhatsApp
Messenger

Google ve META’ya ait marka ve ürünlerin eşik bekçisi kategorilerinde çokça yer aldığını görüyoruz. Buna karşın Avrupa Birliği Konseyi, Microsoft’un Bing, Edge ve Reklamlar hizmetleri ile Apple’ın iMessage ve iPadOS işletim sistemi için eşik bekçisi olarak ilan edilmesine ilişkin pazar araştırması yapılacağını belirtti. Bu arada Google Gmail, Microsoft Outlook, Samsung Internet Browser gibi incelemeye alınan ancak eşik bekçisi olarak lanse edilmeyen ürün ve araçlar da var. Eşik bekçisi ilan edilen şirketlerin bazı sorumlulukları olduğunu hatırlatalım.

Makalenin ikinci kısmında şirketlerin sorumlulukları ile yaptırım ve kurallara dair detaylara değineceğiz.

Kaynaklar

Avrupa Birliği Komisyonu – 1

Avrupa Birliği Komisyonu – 2