Açlık Ve Yoksulluk Sınırı (Ocak 2021)

Türk-İş tarafından her ay hazırlanarak kamuoyuyla paylaşılan Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Araştırması, Ocak 2021 için yayınlandı. Rapora göre Ocak 2021’de 4 kişilik bir ailenin yoksulluk sınırı 8.638,02 TL oldu.

Türk-İş, geçim şartlarına dikkat çekmek ve temel ihtiyaç maddelerindeki fiyat değişiminin aile bütçesine olan yansımasının ne boyutta olduğunu belirtmek adına her ay “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması” adlı bir rapor yayınlıyor. Raporun Ocak 2021 sonuçları ise geçtiğimiz günlerde kamuoyuyla paylaşıldı.

Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Araştırması Ocak 2021

TÜRK-İŞ tarafından her ay hazırlanarak kamuoyuyla paylaşılan Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması’nın Ocak 2021 verileri genel hatlarıyla şöyle;

Dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 2.651,87 TL
Gıda harcaması ile birlikte giyim, konut, kira, elektrik, su, yakıt, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer aylık harcamalarının toplam tutarı ise (yoksulluk sınırı) 8.638,02 TL
Bekar bir çalışanın ‘yaşama maliyeti’ise aylık 3.222,48 TL olarak hesaplandı.

Açlık Sınırı

TÜRK-İŞ tarafından gerçekleştirilen “Açlık ve Yoksulluk Sınırı Araştırması”na göre bu ay (Ocak 2021) 4 kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli, düzenli ve yeterli beslenebilmesi için gıda bazında yapması gereken harcama tutarını temsil eden “Açlık Sınırı”, 2 bin 651 lira olarak tespit edildi.

Yoksulluk Sınırı

TÜRK-İŞ’in hazırladığı raporun Ocak 2021 sonuçlarına göre “Yoksulluk Sınırı”; 8 bin 638 lira olarak hesaplandı. Yoksulluk Sınırı ile ilgili analiz yapılırken; gıda ile giyim, konut, ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri ihtiyaçlar için yapılması zorunlu diğer harcamaların toplam tutarı dikkate alınmaktadır.

Asgari Ücret Yetersiz Kaldı

2021 yılı için işveren – hükümet kesimi temsilcileri tarafından oy çokluğuyla aylık net 2.825,90 TL olarak belirlenen asgari ücret, milyonlarca işçinin daha eline geçmeden erimeye başladı. Asgari ücretin “insan onuruna yaraşır” geçim şartları sağlamaktan uzak kaldığı, toplumun ağırlıklı kesiminin bu temel gelir tutarının altında bir gelirle yaşamak durumuyla karşı karşıya kaldığı açıktır.

Asgari ücret son bir yılda net 501,20 TL artış gösterirken, tek bir çalışanın aylık harcama ihtiyacı -aynı dönem itibariyle- 524,66 TL arttı.

Dört kişilik bir ailenin açlık sınırı -şimdilik- yeni belirlenen asgari ücretin altında kaldı. Dört kişilik bir ailenin aylık gıda harcamasına (mutfak masrafı) bir ayda 62 TL, temel ihtiyaçlar için yapılması gereken toplam harcamalara (aile bütçesi) ise 202 TL ek maliyet geldi. Bir yıl öncesine göre aylık gıda harcamasındaki artış 432 TL ve yapılması gereken toplam harcama 1.409 TL arttı.

Yetersiz düzeyde belirlenen asgari ücret temel alındığında bile, milyonlarca kişinin elde ettiği hanehalkı gelirinin asgari ücretin altında kaldığı ve yoksulluk sorununun artarak devam ettiği görülmektedir. Özellikle Kovid-19 pandemi döneminde görünür olan işsizlik, gelir yetersizliği ve başta gıda olmak üzere temel mal ve hizmetlerdeki fiyat artışları, geçim koşullarını daha da ağırlaştırmış, hayat pahalılığı dayanılmaz boyutlara gelmiştir. Gerçek gündem çalışanların, toplumun ağırlıklı bölümünü oluşturanların içinde bulundukları zorlu yaşam şartlarıdır.

Türkiye’nin birinci önceliği, özellikle küresel salgın döneminde çalışanlar ve dar gelirli kesimler için daha da bozulan gelir dağılımının düzeltilmesidir.

∴

TÜRK-İŞ ile TÜİK tarafından hesaplanan gıda fiyatları endeksi ile TÜİK tüketici fiyatları endeksi son on iki aylık değişim itibariyle aşağıdaki şekilde yer almaktadır. Görüldüğü üzere, geçen yılın ilk aylarında yüzde 10’larda bir seyir izleyen gıda fiyatları son dört ayda yüzde 20 bandına yerleşmiş durumdadır ve tüketici fiyatları endeksinin üzerinde artış eğilimi göstermektedir.

Mutfak Enflasyonu (Ocak 2021)

TÜRK-İŞ’in verileri temel alındığında “Mutfak Enflasyonu”ndaki değişim Ocak ayında şu şekilde gerçekleşti:

Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin “gıda için” yapması gereken asgari harcama tutarı bir önceki aya göre yüzde 2,39 oranında artış gösterdi.
Yılın ilk ayı itibariyle fiyatlardaki artış yüzde 2,39 oranında oldu.
Gıda enflasyonunda son on iki ay itibariyle artış oranı yüzde 19,48’dir.
Yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 16,91 olarak hesaplandı.

Ocak 2021’de Gıda Fiyatlarındaki Değişim

Türk-İş’in her ay hazırlamış olduğu Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Araştırması’na göre Ocak 2021’de çeşitli kategorilerdeki gıdalar ayrı ayrı değerlendirilerek bir fiyat endeksi ortaya koyulmaktadır.

Buna göre raporda yer alan gıda grupları şöyle;

Süt, yoğurt, peynir grubu
Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat grubu
Meyve, sebze grubu
Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik grubu
Son grup (Yağ, tereyağı, margarin, ayçiçeği yağı, zeytinyağı, siyah zeytin, yeşil zeytin, fındık, ceviz, fıstık, ayçekirdeği vb, karabiber, nane, kimyon vb, çay, bal, şeker, reçel, pekmez, tuz, salça)

Süt, Yoğurt, Peynir Grubu

Süt, yoğurt, peynir grubunda; yüksek oranda gerçekleşen fiyat artışları mutfak harcamasına bu ay gelen ek maliyetin temel nedeni oldu. Hayvansal ürünlerdeki artışın nedeni artan maliyetler olarak açıklandı. Daha önce değindiğimiz üzere, kutuda satılan peynirin 1 kilogram yerine fiyatı değişmeden 0,8 veya 0,9 kilogram olarak satılması gizli zam olarak raflarda yerini aldı ve bu ay buna ek olarak yeni fiyat artışları ortaya çıktı.

Et, Tavuk, Balık, Sakatat, Bakliyat Grubu

Et, tavuk, balık, sakatat, bakliyat ürünlerinin bulunduğu grupta; kıyma ve kuşbaşı ile sakatat (ciğer, yürek, böbrek) ürünleri fiyatı değişmedi. Ancak tavuk fiyatı arttı.

Balık fiyatları, geçtiğimiz aya göre biraz artış gösterdi. Hamsiye gelen avlanma yasağı sonrası istavrit fiyatı artarken, hamsinin tezgâhlarda yerini almasıyla fiyatı geriledi, diğer balık çeşitlerinin fiyatı genelde değişmedi.

Geçtiğimiz ay yumurtada görülen fiyat artışı bu ay geriledi ve tanesi 94 kuruş olarak hesaplandı. Bakliyat ürünleri (kuru fasulye, kırmızı-yeşil mercimek, nohut, barbunya vb.) fiyatları bu ay değişmedi. Ancak bazı marketlerde bazı bakliyat ürünlerinin tedarikinde sıkıntı yaşandığı ifade edildi.

Meyve – Sebze Gıda Grubu

Sebze-meyve fiyatları bu ay ortalamada geriledi. Bu gerilemede hafta sonu uygulanan sokağa çıkma kısıtlamasının etkisi oldu. Genellikle Cumartesi-Pazar günü açılan pazar tezgâhları hafta içinde olunca bu durum fiyatlara da yansıdır. Pazarcı esnafı genel olarak şikâyetini ‘satış yapamadıkları’, ‘halkın satın alma gücünün gerilediği’, ‘milletin cebinde para olmadığı’ şeklinde ifade etti.

Mevsim sebze ve meyvelerinin temel alındığı hesaplamada bu ay 20 sebze ve 9 meyve olmak üzere toplamda 29 gıda ürünü yer aldı. Yaş sebze-meyve ortalama kilogram fiyatı bu ay 7,19 TL’den 6,62 TL’ye geriledi. Ortalama sebze kilogram fiyatı bu ay 6,68 TL (geçen ay 6,97 TL) olurken, ortalama meyve fiyatı bu ay 6,50 TL (geçen ay 7,60 TL) olarak hesaplanmıştır.

∴

Hesaplama yapılırken -her zaman olduğu gibi- pazarda yaygın bulunan mevsim ürünleri esas alınmış, ürünlerin tek tek ağırlığı yerine harcama sepetindeki meyve-sebze tüketiminin toplam miktarından hareket edilmiştir.

Ekmek, Pirinç, Un, Makarna Grubu

Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi ürünlerin bulunduğu grupta; ekmek fiyatı değişmedi. Bu ay pirinç ve bulgur fiyatı değişmezken, makarna, un ve irmik fiyatı arttı.

Yağ, Zeytin, Yağlı Tohum, Çay Grubu

Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tereyağı, margarin, zeytinyağı ve ayçiçeği yağı fiyatı artış gösterdi. Ayçiçeğinin 1 litrelik fiyatı 17,90 TL oldu ve özellikle ayçiçeği fiyatındaki bu artış kamuoyunda yankılandı. Hesaplamada dikkate alınan siyah ve yeşil zeytin ortalama fiyatı, yeşil zeytin nedeniyle biraz geriledi. Yağlı tohum (ceviz, fındık, fıstık, ayçekirdeği vb.) ürünlerinde fiyat değişikliği olmadı. Aynı şekilde baharat ürünleri (kimyon, nane, karabiber vb.) fiyatı da aynı kaldı. Çay ve ıhlamur yanı sıra bal, reçel, şeker ve tuz fiyatı ile salça fiyatı da bu ay fiyatı değişmeyen gıda ürünleri oldu. Pekmez fiyatı ise arttı.

∴

TÜRK-İŞ‘in hazırladığı Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Araştırması Raporu Ocak 2021 verilerinin yer aldığı raporu sizler için analiz edip aktardık. Detaylı değerlendirmelerin yer aldığı Türk-İş raporlarını her ay eş zamanlı olarak sizlerle paylaşmayı sürdüreceğiz.

Kaynak: Türk İş – Açlık Ve Yoksulluk Sınırı Araştırması Raporu